
پرورش شتر مرغ از آن دسته از حرفه هایی محسوب می شود که در کنار مزیت هایی که دارد، اگر به شکل اصولی عملی نشود، ممکن است خسارات و شکست های بزرگی را بوجود آورد. در ابتدای کار برای پرورش شتر مرغ به شکل صنعتی، می بایستی پروسه ای طولانی و البته پر ماجرا برای اخذ مجوز های لازم از سازمان ها و ادارت مختلف، طی نمایید.
هر شغل و حرفه ای سختی های خود را دارد. پرورش شترمرغ نیز از این قضیه مستثنی نبوده و سختی های خود را دارد. در این نوشتار از وبلاگ چیکن هچ در مورد سختی ها و معایب پرورش شترمرغ بحث نموده ایم.


جدول مشکلات پرورش شترمرغ
برخی از مشکلات پرورش شترمرغ به شرح جدول زیر است.
نوع مشکل | شدت تاثیر | راهکار پیشنهادی |
مکان یابی دشوار | شترمرغ ها نیاز به محیطی آرام و دور از مناطق مسکونی دارند که پیدا کردن چنین زمینی پرهزینه است. | استفاده از زمین های کشاورزی کم بازده و همکاری با کشاورزان برای کاهش هزینه ها. |
هزینههای بالای نگهداری و فنس کشی | شترمرغ های بالغ قوی و تهاجمی هستند، بنابراین نیاز به حصارهای مقاوم دارند که هزینه بر است. | استفاده از ترکیب فنس و بوته های طبیعی برای کاهش هزینه های حفاظتی. |
پرخاشگری و خشونت در زمان بلوغ | نرهای بالغ در زمان جفت گیری بسیار پرخاشگر می شوند که می تواند برای کارگران و دیگر شترمرغ ها خطرناک باشد. | تفکیک نرها و ماده ها در دوران بلوغ و آموزش کارگران برای مدیریت رفتار شترمرغ ها. |
حساسیت بالا به استرس در حمل و نقل | استرس ناشی از حمل و نقل باعث تلفات و شکستگی استخوان ها در شترمرغ می شود. | استفاده از وسایل نقلیه استاندارد و انتقال در ساعات کم تنش مانند شب. |
لزوم واکسیناسیون منظم و کنترل بیماری ها | شترمرغ ها در برابر برخی بیماری های عفونی حساس هستند و نیاز به واکسیناسیون دوره ای دارند. | تدوین یک برنامه دقیق واکسیناسیون و همکاری با دامپزشکان متخصص. |
بازاریابی و فروش دشوار گوشت | گوشت شترمرغ هنوز برای بسیاری از مصرف کنندگان ناشناخته است و تقاضای کمتری دارد. | ایجاد کمپین های تبلیغاتی و معرفی ارزش غذایی بالا و کم چرب بودن گوشت شترمرغ. |
نوسانات قیمت و عدم ثبات سود | قیمت جوجه، خوراک و محصولات شترمرغ متغیر است که باعث عدم اطمینان در سرمایه گذاری می شود. | عقد قراردادهای بلندمدت با تأمین کنندگان و استفاده از روش های کاهش هزینه تغذیه. |
معایب پرورش شترمرغ
قبل از اقدام برای پرورش شتر مرغ باید به برخی از مهمترین نکات این صنعت توجه داشته باشید. با ما همراه شوید تا از عوامل مختلف در جهت پرورش این پرنده که از معایب پرورش شتر مرغ نیز به شمار می رود، آگاه شوید.
1). نیاز به زمین بزرگتر برای پرورش
یکی از مهم ترین و اولین نکات در پرورش شتر مرغ، تهیه یک زمین مناسب است. زمینی که برای این کار در نظر می گیرید، باید فضایی کافی برای تحرک آزادانه شتر مرغ ها را داشته باشد.
هر گله های مولد نیاز به فضایی حدودا 200 تا 250 متر مربع دارد، که البته تهیه و مدیریت چنین متراژی یکی از بزرگترین معایب پرورش شتر مرغ به شمار می رود.
2). محدودیت های مکان یابی
در هر کجا که بخواهید دامداری خود را افتتاح نمایید، می بایستی فاصله ی قانونی 2 هزار متر تا 5 هزار متری از مناطق مسکونی را رعایت کنید.
باید به این نکته توجه کنید که جوجه های شتر مرغ بسیار ترسو و آسیب پذیر هستند و باید از ایجاد هر گونه سر و صدایی اجتناب کنید. پس مکانی آرام و به دور از سر و صدا برای نگهداری این پرنده، پیدا کنید.
وجود زمین هایی در نزدیکی جاده، با ایجاد صدای بوق احتمالی کامیون ها و ماشین ها، آرامش و راحتی زندگی پرنده های شما را تهدید می کند که در نهایت موجب خساراتی به پرورش شتر مرغ می شود.
پیش از تاسیس مزرعه پرورش شتر مرغ، می بایستی به اطراف مزرعه به خوبی توجه کنید. برای مثال نباید در آن حوالی، مرغداری وجود داشته باشد. چرا که با وزش باد به سمت مزرعه پرورشی شما، احتمال مواجهه با بیماری های موجود در مرغداری بسیار زیاد است.
ایجاد شرایط ایده آل برای پرورش شتر مرغ، سخت و نیاز به سرمایه و هزینه اولیه بسیار بالایی دارد که همین سختی کار از معایب پرورش شتر مرغ محسوب می شود.
3). دشواری های نگهداری و مدیریت مزرعه شترمرغ
دور تا دور زمینی که می خواهید در آن پرورش شتر مرغ انجام دهید، باید محدود شود. برای این کار راه های مختلفی وجود دارد.
مثلا می توانید اطراف زمین خود را فنس کشی کنید که البته هزینه جداگانه برای شما به همراه خواهد داشت. راه دیگری که وجود دارد، دیوار کشی است. اما باید به هزینه های مربوط به بلوک، آهن، سیمان و همچنین کارگر با توجه به مکانی که دارید، توجه کنید.
شتر مرغ ها تا 7 ماهگی آزاری نمی رسانند؛ اما وقتی وارد 8 یا 9 ماهگی می شوند، کنترل آن ها بسیار سخت و دشوار می شود. شتر مرغ های نر به دلیل رشد بیضه ها، لگد می زنند که این لگد های محکم و خطرناک، خسارات جانی برای مولد ها و کارکنان محسوب می شود. در این شرایط، شتر مرغ ها پر ریزی می کنند و می بایستی محل نگهداری نر ها و ماده ها را از یکدیگر جدا کرد.
در بسیاری از موارد، دعوا و ستیزه هایی که بین شتر مرغ ها صورت می گیرد، حتی در هنگام غذا دادن، برای کارکنان مزرعه امری دشوار، پر خطر و از معایب پرورش شتر مرغ است.
4). بلوغ دیررس در شترمرغ ها
سایر پرنده ها در مدت زمان بسیار کوتاهی به سن تخمگذاری و بلوغ می رسند. اما شترمرغ ها زمان زیادی باید طی کنند تا به سن بلوغ برسند. مخصوصا شترمرغ نر در سن 2 الی 3 سالگی بالغ میشود و می تواند جفت گیری کند. بنابراین براین تشکیل گله های مولد باید چند سال صبر کرد و یا شترمرغ بالغ خریداری نمود.
5). نیاز به تغذیه دهی بیشتر
این پرندگان با توجه به جثه ای که دارند، مصرف خوراک آنها نیز در طول روز زیاد میباشد. به طوریکه یک شترمرغ بالغ در طول روز نزدیک به 3 کیلوگرم غذا مصرف میکند. تأمین و نگهداری روزانه این حجم از غذا برای تعداد زیادی شترمرغ کار آسانی نخواهد بود.
6). ضروری بودن واکسیناسیون
بایستی در برابر بیماری ها شترمرغ ها واکسینه شوند. در غیر اینصورت تلفات در بین جوجه ها بسیار بالا خواهد بود. واکسن جوجه های شتر مرغ در دو مرحله اعمال می شوند. مرحله اول در یک روزگی جوجه شتر مرغ که به صورت خوراکی، چشمی و تزریقی داده می شود.
مرحله دوم واکسن نیز در سه ماهگی تکرار می شود. معمولا واکسن های استفاده شده از کیفیت پایینی برخوردارند. چرا که واکسن های مرغوب وارداتی در بازار، با توجه به وضعیت موجود، بسیار سخت بدست آمده و همچنین قیمت گزافی را برای تهیه آن ها باید پرداخت کنید. مشکلاتی که در زمینه تهیه واکسن و بودجه آن وجود دارد، از دیگر معایب پرورش شتر مرغ محسوب می شوند.
7). استرس زیاد در برابر عوامل محیطی
همانطور که به آن اشاره کرده بودیم، شتر مرغ ها پرنده هایی بسیار حساس هستند و هرگونه صدای بلندی آرامش آن ها را خدشه دار می کند. حمل و نقل برای شتر مرغ ها استرس بالایی ایجاد می کند. حتی زمانی که تراکتور های میکس علوفه و غذا یا ماشین های حمل خوراک وارد مزرعه دامداری می شوند، موجب استرس و وحشت این پرنده های حساس می گردند. در شرایط استرس زا، به علت پریشانی و دوییدن شتر مرغ ها، و به هم خوردن آن ها به یکدیگر یا برخورد آن ها به میله های حفاظتی، پای آن ها گیر کرده و موجب تلفاتی چون شکستگی پا برای شتر مرغ ها، می شود. قلم پای شتر مرغ ها معمولا دارای حفره های متعدد، تو خالی و بدون مغز است.
از طرفی دیگر شترمرغ های ماده در هنگام تخمک گذاری از کلسیم موجود در مغز استخوان هایشان استفاده می کنند که موجب ایجاد حباب های کلسیمی در مغز استخوان می شود. به همین دلیل پاهای شتر مرغ ها بسیار شکننده هستند.
در صورتی که پاهای شتر مرغ بشکند، باید ذبح شود. مگر آن که مولد بسیار با ارزشی باشد که با مشورت دامپزشک مربوطه، به معالجه آن بپردازند.
8). سختی فروش و بازاریابی
بازاریابی گوشت شتر مرغ ممکن است کمی سخت باشد.گوشت شتر مرغ نسبت به گوشت گاو و گوسفند طرفدار کم تری دارد که همین علتی برای سخت تر به فروش رفتن آن است. البته گوشت شترمرغ صادرات بسیار خوبی به کشورهای منطقه دارد. گوشت شتر مرغ در هنگام مصرف حتی یک گرم چربی هم نباید داشته باشد و پوست آن نیز باید کاملا از روی گوشت جدا شود. کوچک ترین تاندون یا استخوانی نباید بر روی گوشت مصرفی باقی بماند.
حرفه پرورش شتر مرغ، بالا و پایین و نوسان های زیادی دارد که همین نوسانات، نبود ثبات از دیگر مشکلات و چالش های پیش روی این صنعت می باشد.
9). روند جوجه کشی سخت تری دارد
در ابتدا بایستی ذکر نمود که جوجه کشی از شترمرغ با دستگاه های معمولی امکان پذیر نیست. برای انجام این کار لازم است که حتما از یک دستگاه جوجه کشی شترمرغی استفاده شود. جوجه کشی شترمرغ در مقایسه با دیگر ماکیان به زمان بیشتری نیاز داشته و از حساسیت بیشتری برخودار است. بنابراین افراد کم تجربه در این زمینه ممکن است راندمان هایی مطلوبی دریافت نکنند.
10). مشکلات تولید مثل و کاهش باروری
یکی از چالش های اصلی در پرورش شترمرغ، کاهش میزان باروری و نرخ هچ (تفریخ) تخم ها است. عواملی مانند تغذیه نامناسب، مشکلات ژنتیکی، شرایط نامناسب محیطی و بیماری های تولید مثلی می توانند باعث کاهش بهره وری در این زمینه شوند. همچنین، کیفیت تخم های تولیدی و روش های جوجه کشی نقش کلیدی در میزان جوجه آوری دارند.
برای بهبود نرخ باروری، لازم است از مولدهای باکیفیت و دارای ژنتیک برتر استفاده شود.
11). هزینه های بالا و مشکلات اقتصادی
سرمایه گذاری اولیه برای راه اندازی یک مزرعه پرورش شترمرغ نسبتا بالا است و شامل هزینه های زمین، ساخت جایگاه ها، خرید مولدها، تجهیزات جوجه کشی و هزینه های خوراک می شود.
برای مدیریت بهتر هزینه ها، باید برنامه ریزی مالی دقیقی انجام شود. استفاده از مواد اولیه داخلی برای تهیه خوراک، مدیریت دقیق منابع و کاهش هزینه های اضافی شود.
سخن آخر
پرورش شترمرغ یک صنعت پرسود اما دشوار است که نیازمند مدیریت علمی و دقیق است. برای موفقیت در این حوزه، رعایت اصول تغذیه ای، بهداشتی، ژنتیکی و مدیریتی بسیار مهم است. با برنامه ریزی صحیح و استفاده از روش های علمی می توان بهره وری را افزایش داد و از چالش های موجود عبور کرد.
سلام ۲هکتار زمین دارم با روستا۲کیلومتر فاصله داره دورش هم فنس کشی شده آیا شتر مرغ به درختها آسیب میرسونه یا میتونم باغ روهم داشته باشم
باسلام . سئوالی داشتم درموردانتشار بوی ادرار وفضولات شترمرغ که درخانه نگهداری میشود .
آیا این بوی تند وزننده موجب بیماری افرادی که درکنارآنها زندگی میکنند میشود یا بلا مانع است
سپاسگزارم ..امیر ارسلان
دوست عزیز
شتر مرغ باید در جایی نگهداری بشه که تهویه ی مناسبی داشته باشه
سوای اسیب به انسان این برای خود شترمرغ بسیار مضر هست
سلام وقت بخیر ،،،،بنظر شما داخل حیاط خونه که مساحت ۴۰۰ متر هست چند راس جوجه شترمرغ میتونم برای پرواری بگیرم و بنظر شما ۱۵ یا ۲۰ راس از جوجه دو یا سه ماهه تا موقع کشتار برای این فضا کافی هست و چون تجربه کافی ندارم بنظر شما جوجه چند روزه بگیرم بهتر و بسرفه هست یا همون ۱ یا ۲ یا ۳ ماهه بگیرم بهتره لطفا جواب بدید ممنون میشم
سلام وقتتون بخیر . این پرنده تا قبل از 2 سه ماهگی باید در محیط بسته باشه تا سرما اذیتش نکنه . هر جوجه یک ماهه حدود 1 متر فضا کافیه براش اما تا سن پروار بعید میدونم این فضا کافی باشه شدیدا در سن 9 ماهگی پرخاشگرن و نیاز به فضا برای دویدن هم دارن هر پرنده 4 ماهه حدود 15 متر فضای چرا لازم داره . قبل از خرید با یه پرورش دهنده با تجربه مشورت کنید
با سلام من ی زمین ۱۵۰۰متری دارم دورش دیوار هست و ی خانه با صد متر زیربنا هم توش زدم. در یکی از روستاهای شهرستان دیلم ک یک طرف روستا هست ولی چسبیده ب روستا و داخل روستا بیش از ۳خانواده زندگی نمیکنند آیا میشه پرورش شترمرغ بزنم اونجا
سلام
با توجه به توضیحات به نظرم بشه 2 تا تو این محل نگهداری کرد ، بیشترش امکان پذیر نیست (جوجه میشه ولی بالغ بیشتر از 2 نمیشه)
سلام میخواستم بدونم برای شروع با 50 جوجه یکماهه و 3 مولد ماده و 2 عدد نر چند متر زمین و چقدر سرمایه میخواد
سلام برای هر جوجه یک متر مربع کافیه
برای مولد ها هم لازمه نرها از هم جدا باشن
برای هر پرنده بالغ هم 8 تا 15 متر مربع برای چراگاه و دویدن لازمه
از سرمایه مورد نیاز اطلاعی ندارم
سلام من دارم پرورش شتر مرغ شروع میکنم برای ۱۷۰ تا ۱۲۰۰ تا مجموعه شو میخوام تو شهر میانه تاسیس کنم میخواستم بدونم با هوای سرد اونجا چه مشکلایی میتونه برام پیش بیاد و اینکه با اطلاعاتی ک جمع اوری کردم برای اب و هوای مناسب و اینکه برای پرورش باید سراغ یه سبک جدید تو اب و هوای سرد باشم
سلام
نیازی به وجود سبک جدید نیست چون تو شهرهای اذربایجان داره پرورش میشه ، روش هم مشخص هست شما باید علاوه بر محیطی که برای دویدن پرنده ها در نظر میگیرید باید یک محیط سرپوشیده ی بزرگ هم داشته باشید که پرنده ها در فصل سرد سال اونجا باشن
بهتره پیش از اقدام به نگهداری این تعدادی که مدنظرتون هست ، سری به پرورش دهنده های شهرهای اطراف بزنید ، مراغه ، میاندواب و … رو میدونم دارن ، تبریزم که حتما داره
سلام وقت بخیر کلاس آموزش برای پرورش شتر مرغ وجود دارد من پرورشگاه شتر مرغ به تعداد ۳۰۰ قطعه اجرا کردم ولی هیچ سابقه ای ندارم
سلام
بله حتما باید وجود داشته باشه
در نت پیگیر باشید پیدا میکنید من سراغ ندارم
سلام من میخوام جوجه از ۲ ماهگی تا ۷ ماهگی نگهداری کنم برای ۵۰ تا چقدر فضا میخوام
سلام
باید مشخص بشه که هدف نگهداری طیور تخم گذار – گوشتی و یا مولد هست
به طور متوسط بهترین شرایط برای نگهداری مرغ ، هر 8 مرغ در یک متر مربع هست
برای مشاوره ی دقیق اصلا تو نت دنبال مشاوره نباش حتما با یک مشاور محلی مشورت کن
سلام خسته نباشید میتوان جوجه شترمرغ درحیاط خانه۷متری نگهداری کرد وآیا پرسر صدا هستند
سلام
بله جوجه رو میشه
سنش بره بالا ولی نمیشه
سروصدا هم داره
سلام خسته نباشی با عذرض پوش سوای داشتم ۲۰۰۰ متر زمین دارم فنس کشیدم میخوام الان دیوار کنم میخوام با ۵۰ عدد جوجه و۳مولد ماده و۲ نره شروع به کار کنم امکان داره تو این زمین همچین حرکتی را انجام بدیم
سلام
به نظر من فضای کمی در اختیار دارید .
چون اصولا برای پرنده ای مثل شترمرغ که نیاز به دویدن داره فضای بالایی نیاز هست ، برای هر پرنده بالغ شاید 500 مترمربع فضا لازم باشه
پس برای 5 پرنده نزدیک به 2500 مترمربع برای رشد سالمشون به فضا نیاز دارید
درسته جوجه ها فضای بسیار کمتری نیاز دارن ، مثلا برای پرورش 50 جوجه شاید 100 متر هم زیاد باشه . ولی در نظر بگیرید که جوجه ها به سرعت بزرگ میشن و به مشکل خواهید خورد !
درود من میخوام شترمرغ گوشتی پرورش بدم با ی زمین دوهزارمتری با چند تا باید شروع کنم
سلام
برای اطلاعات بیشتر به پست زیر مراجعه کنید :
پرورش شترمرغ
سلام و خسته نباشید
آیا برایه جا افتادن در بازار فروش و پیدا کردن مشتری گوشت شتر مرغ راه کار و نکته ای دارین؟
ممنونم
سلام
تبلیغات اینترنتی در بستر تلگرام و اینستاگرام میتونه راهکار مناسبی باشه
جمع اوری شماره ی تماس خریداران و مراجعه ی مجدد به اونها هم راهکار مفیدیه !
سلام ایا میشه با ۳۰۰مترمربع زمین دهتا جوجه یک ماهه پرورش داد؟!
سلام
در 4 هفته ی ابتدایی این فضا برای نگهداری 30 جوجه شترمرغ مناسب هست ، بزرگتر که شدن فضای بیشتری نیاز هست
با سلام
من میخام یه دستگاه بخرم با چنتا تخم شتر مرغ شروع کنم و تا رسیدن به دو ماهگی بفروشم و بعد با تعداد بیشتر بنظر شما ایا موفق میشم
ممنون
سلام
اگه شرایط لازم رو براشون مهیا کنید حتما موفق میشید ، انتظار نداشته باشید که در اولین سری به صورت 100 درصد پیروز باشید ، باید صبور باشید و از اشتباهاتتون درس بگیرید و هر روز بهترشون کنید
کار پرورش برای تمامی طیور همینجوره
سلام ؛
تو مناطق سرد سیر هم میشه شترمرغ پرورش داد ؟ برای مثال تو تبریز و ارومیه و…
سلام
بله امکانش هست و همین الان هم پرروش میدن
نیاز به سوله در کنار محل مخصوص به چراگاه هست تا پرنده در سرما در داخل سوله و در محیط گرم قرار بگیره