
شترمرغ یکی از بزرگترین پرندگان جهان است. امو که یکی از گونه های شترمرغ است، بومی قاره استرالیا بوده و به دلیل ویژگی های منحصر به فردی که دارد، مورد توجه صنعت پرورش طیور قرار گرفته است.
این پرنده که با نام شترمرغ استرالیایی نیز شناخته می شود ، قدرت سازگاری بالایی را با شرایط آب و هوایی مختلف دارد. از این رو به منظور تولید محصولات ارزشمندی همچون گوشت کم چرب ، تخم خوراکی، روغن دارویی باکیفیت برای پوست و مو و … پرورش داده می شود.

با توجه به شباهت های اقلیمی برخی مناطق ایران با زیستگاه طبیعی شترمرغ استرالیایی، امکان پرورش آن در کشور به عنوان یک فرصت اقتصادی قابل بررسی است. در این مقاله از وب سایت چیکن هچ ، به معرفی ویژگی های زیستی و رفتاری این پرنده، مزایا و چالش های پرورش آن در ایران و راهکار های عملی برای توسعه این صنعت پرداخته خواهد شد.

آشنایی کلی با شترمرغ استرالیایی
شترمرغ استرالیایی که با نام امو ( Emu ) نیز شناخته می شود ، یکی از پرندگان بومی استرالیا بوده و بزرگترین پرنده ی غیر قابل پرواز است. این پرنده با وجود اینکه قد کوتاه تری نسبت به شترمرغ آفریقایی دارد، اما باز هم قدش به حدود 2 متر می رسد. بنابراین برای پرورش آن نیاز به فنس کشی دیوار تا ارتفاع 4 متری خواهید داشت.
این پرنده پر های نرم و خز مانندی به رنگ قهوه ای دارد. اما زیبایی و جذابیت پر های آن به اندازه ی شترمرغ افریقایی نیست. شترمرغ استرالیایی سرعت فوق العاده ای در دویدن دارد که به 50 کیلومتر بر ساعت می رسد. بنابراین وجود فضای بسته برای جلوگیری از فرار پرنده الزامی است.
همچنین گردن و پاهای درازی داشته و برخلاف سایر نژادهای شترمرغ در گردن خود نیز موهایی خز مانند دارد. ضمنا حدودا 40 الی 60 کیلوگرم وزن می گیرد و در سنین 15 الی 18 ماهگی نیز برای ذبح به کشتارگاه ها ارسال می شوند.
آب و هوای مناسب برای پرورش شترمرغ استرالیایی
این پرنده مقاومت بسیار بالایی در برابر محیط های جغرافیایی گرم و خشک دارد، بنابراین در مناطق گرم و کویری کشور به خوبی قابل پرورش هستند. اما نکته جالب این است که محیط های جغرافیایی بسیار سرد را نیز می توانند تحمل کنند. اما برای جلوگیری از سرماخوردگی و تلفات احتمالی در دماهای بسیار پایین نیاز به سرپناه و یک منبع گرمایشی خواهند داشت.
نحوه جفت شدن اموی نر و ماده
جفت شدن اموی نر و ماده کمی متفاوت تر از سایر پرندگان است. در این پرندگان، اموی ماده حرکات نمایشی انجام داده و سعی می کند تا توجه نر را به خود جلب کند. در فصل جفت گیری برخی تغییرات در ظاهر پرنده ی ماده ایجاد می شود. پرهای آن اندکی تیره می شوند و تکه های کوچک پوست لخت و بدون پر درست زیر چشم و نزدیک منقار به رنگ آبی فیروزه ای در می آیند.
اما رنگ پرهای پرنده نر بدون تغییر باقی می ماند، جز اینکه قسمت لخت و بدون پر پوست به رنگ آبی روشن مبدل می شوند.
پرنده ماده جهت ابزار علاقه به نر، آهسته به سمت جلو قدم برمی دارد. گردن خود را به عقب می کشد. در حالی که پرهای خود را پف می کند، صداهای آرام و تک هجایی را به صورت ریتمیک از خود بروز می دهد.
پرنده این حرکات را زمانی انجام می دهد که نر در فاصله 50 متری و در دید پرنده ماده باشد. هنگامی که توجه پرنده نر جلب شد، ماده در فاصله 10 تا 40 متری به دور جفت احتمالی خود می چرخد. در عین حال با چرخاندن گردنش به او نگاه می کند و پرهای خود را در جهت پرنده نر باز می کند.
اگر شترمرغ نر به ماده علاقه نشان دهد، نزدیکتر می شود و شترمرغ ماده نیز با بر هم زدن بال های خود، با اشتیاق بیشتری به دور نر می چرخد. شترمرغ نر گردن خود را دراز می کند و پرهای خود را بلند کرده و به حالت ایستاده در می آورد. سپس خم شده و به زمین نوک می زند.
شترمرغ نر نیز تصمیم به چرخیدن به دور پرنده ماده می گیرد و به سمت او می رود. بدن و گردن خود را از این طرف به طرف دیگر می چرخاند و سینه خود را به سینه پرنده ماده می مالد. در برخی مواقع شترمرغ ماده با پرخاشگری، مانع این کار او می شود. اما اگر پرنده نر مورد قبول او واقع شود، با چمباتمه زدن و بالا بردن سینه خود نشان از پذیرش این رابطه می دهد.
جفت گیری و تخم گذاری در اِمو ها
امو ها در سن 18 ماهگی تا 3 سالگی به بلوغ جنسی رسیده و قابلیت تخم گذاری پیدا می کنند. این پرنده ها به صورت یک به یک جفت می شوند. اما برخی از پرورش دهنده ها می توانند آنها را در گله های یک به دو نیز دسته بندی کنند. در واقع به ازای هر 2 ماهده یک نر در نظر می گیرند.
جفت گیری آنها معمولا در فصل های بهار و تابستان و همزمان با گرم شدن هوا انجام می شود. طولانی بودن روزها و در دسترس بودن مقدار کافی آب و غذا نیز در جفت شدنشان موثر است. امو ها 5 ماه قبل از جفت شدن برای خود قلمرو تعیین می کنند. همچنین تا شعاع چند صد متری از قلمرو خود محافظت کرده و اجاره ورود سایر حیوانات و هم نوع هایشان را نیز نمی دهند.
شترمرغ نر و ماده در طول دوره جفت گیری غذای بیشتری را مصرف کرده و افزایش وزن پیدا می کنند. در واقع با این کار به دنبال بهبود میزان باروری تخم ها و تولید جوجه های قوی هستند.
رفتار لانه سازی در امو ها
در شترمرغ های استرالیایی یا همان امو ها، وظیفه ی ساخت لانه بر عهده ی پرنده ی نر می باشد. این پرنده خرده چوب ها، پوست درختان، پوشال، برگ ها و … را جمع کرده و با ایجاد گودالی در سطح زمین اقدام ه لانه سازی می کند.
امو ها مکان هایی را برای ساخت لانه انتخاب می کنند که کمی سایه اندازه داشته باشد و به علاوه بتوانند بر محیط اطراف خود تسلط کافی را داشته باشند. بدین ترتیب از فاصله دور توانایی تشخیص شکارچیان و دشمنان را خواهند داشت.
میزان تخم گذاری شترمرغ استرالیایی
جفت گیری شترمرغ نر و ماده تا اواخر تابستان و یا اوایل پاییز ادامه می یابد و سپس پرنده ی ماده اقدام به تخم گذاری می کند. تخم های ایمو به رنگ سبز بوده و پوسته ای ضخیم دارد، پرنده ماده در هر فصل تخم گذاری بین 40 الی 50 تخم تولید می کند که بستگی به کیفیت تغذیه و آرامش محیطی و علاقه نر و ماده به یکدیگر دارد.
جفت گیری آنها در هر دو الی سه روز یکبار اتفاق خواهد افتاد. در هر دوره ی تخم گذاری پرنده ی ماده حدود 14 الی 21 عدد، به صورت یک روز در میان تخم می گذارد . طول دوره ی جوجه کشی از شترمرغ استرالیایی 50 الی 56 روز است و این مدت زمان نسبت به شترمرغ افریقایی که 42 روز است طولانی تر می باشد.
نحوه ی جوجه کشی از شترمرغ استرالیایی
معمولا جوجه کشی شترمرغ استرالیایی به صورت طبیعی انجام می شود و پرنده نر وظیفه خوابیدن بر روی تخم ها را دارد. پرنده ماده نیز با تغذیه به تقویت بدن خود پرداخته و به صورت مداوم اقدام به تخم گذاری می کند و یا اینکه با نر دیگری جفت شده و در لانه های آنها تخم می گذارد.
پرنده نر در طی مدت زمان خوابیدن روی تخم ها تا جای ممکن از خوردن و آشامیدن پرهیز کرده و فقط برای تغییر مکان و چرخاندن تخم ها از روی آنها بلند می شود. او در طول دوره جوجه کشی یک سوم وزن خود را از دست می دهد و در واقع به واسطه چربی ذخیره شده در بدن خود زنده می ماند.
برخی از پرنده های ماده وفادار می مانند و در طول دوره جوجه کشی از لانه مراقبت می کنند. اما برخی نیز پرنده نر را همراه با تخم ها ترک کرده و به سراغ نر دیگری می روند. در صورتی که شرایط تغذیه و آب و هوایی مساعد باشد، آنها در سال سه بار می توانند تخم گذاری کنند.
تغذیه شترمرغ استرالیایی
این نوع از شترمرغ ها نیز مانند سایر نژادها، از انواع علوفه و سبزیجات به عنوان تغذیه استفاده می کنند.در فصل های بهار و تابستان عمده ی جیره ی غذایی امو ها متشکل از گیاهان و جوانه ی تازه می باشد. با رسیدن فصل پاییز و زمستان، از برگ ها، چمن ها و حشرات روی زمین تغذیه می کنند.
در حالت پرورشی می توان با استفاده از ذرت، گندم ، دانه های سویا و انواع علوفه و سبزیجات مانند یونجه، شبدر و … برای تغذیه ی امو ها استفاده کرد. همچنین استفاده از مکمل هایی مانند مولتی ویتامین و مکمل کلسیم نیز برای تقویت آنها ضروری است.
آیا در ایران می توان شترمرغ استرالیایی پرورش داد ؟
بله، پرورش شترمرغ استرالیایی (Emu) در ایران از نظر اقلیمی و اقتصادی امکان پذیر است. زیرا این پرنده با شرایط آب و هوایی گرم و خشک که در بسیاری از مناطق ایران وجود دارد، سازگاری خوبی دارد.
شترمرغ استرالیایی نسبت به شترمرغ آفریقایی جثه کوچکتری داشته، نیاز غذایی کمتری دارد و در برابر بیماری ها مقاوم تر است. همچنین، محصولات ارزشمندی مانند گوشت کمچرب، روغن دارویی، چرم باکیفیت و پرهای زینتی تولید می کند که می تواند توجیه اقتصادی بالایی داشته باشد. بااینحال، نبود زیر ساخت های لازم، محدودیت در واردات تخم نطفه دار و بازار محدود فروش در ایران، از چالش های اصلی این صنعت محسوب میشود.
نتیجه گیری
در این مقاله از وبلاگ چیکن هچ، به بررسی خصوصیات رفتاری شترمرغ استرالیایی پرداختیم. شترمرغ استرالیایی (Emu) به دلیل سازگاری با اقلیم های خشک و نیمه خشک، نیاز غذایی کمتر و مقاومت بالا در برابر بیماری ها، می تواند گزینهای مناسب برای پرورش در ایران باشد.
به همین سبب در صورتی که تمایل به پرورش این پرنده در ایران را داشته باشید ، لازم است تا اقدامات لازم برای تهیه ی زیر ساخت های لازم را انجام داده از روش های امن جوجه های یک روزه و یا تخم های نطفه دار آن را وارد نمایید.
با درود
عزیز جان،با سپاس از سایت خوبتون.
عرض کنم برادرم ساکن سیدنی است. پارسال که مادرم اونجا بود ،ازش خواهش کردم تعدادی تخم نطفه دار طوطی کاکادو برام بفرسته تا جوجه بگیرم.
پیام داد طبق قوانین استرالیا خروج تخم هرگونه پرنده ممنوع هست.
نمیدونم.شایدم از خودش گفته.
ممنون میشم راهنماییم کنید آیا امکان ارسال تخم پرنده هست یا طبق قوانین ممنوعه؟
آیا شما مجوز دارید و امکان اینکار براتون هست؟
این شترمرغ را خودم تو یک باغ وحش دیدم و خطرناک هست.
آیا تخم این شتر مرغ را شما وارد میکنید؟
با دستگاه باید جوجه کشی کرد؟؟
شرمنده طولانی شد
اگه مقدور بود سپاسگزارتون میشم راهنماییم کنید.
سلام از قوانین اطلاعی ندارم و ما هم فقط دستگاه جوجه کشی و تجهیزاتش رو عرضه می کنیم. تخم نطفه دار نمیفروشیم