تغذیه غاز از جوجگی تا بلوغ | غذای غاز های تخم گذاری و گوشتی
آشنایی با مواد غذایی مورد نیاز غاز ها در دوره های مختلف رشد
غازها از جمله پرندگانی هستند که جهت تولید گوشت و تخم بصورت خانگی و صنعتی پرورش داده می شوند. در سال های اخیر پرورش غاز در کشورمان و بخصوص در شهرهای خطه شمالی به عنوان فعالیتی پرسود با استقبال زیادی همراه بوده است. البته این سودآوری زمانی میسر خواهد بود که در پرورش این پرندگان به یک سری اصول، نکات و فاکتورهای ضروری توجه نموده و نیازهای آنان را بطور کامل بشناسیم.
غازها نیز مانند تمامی موجودات زنده جهت ادامه حیات و رشد و نمو صحیح به غذا خوردن احتیاج دارند. این پرندگان در طبیعت از علوفه، گیاهان و سبزیجات، حشرات، کرم ها و … تغذیه می کنند. اما در سیستم های پرورشی برای اینکه در بازه زمانی مورد نظر به وزن مناسب دست یافته یا بتوانند تخم های باکیفیت تولید کنند باید از یک جیره غذایی دقیق و کامل برخوردار باشند. در این مقاله از وبسایت فروشگاه چیکن هچ برنامه غذایی غازها از بدو تولد تا دوران بلوغ را بطور کامل ارائه خواهیم نمود.
یک جیره غذایی خوب و استاندارد برای غازها باید دارای چه ویژگیهایی باشد؟
تعیین جیره غذایی غازها با توجه به سن، نژاد، جنسیت، اهداف پرورشی (تخمگذار یا گوشتی بودن غاز)، در دسترس بودن منابع غذایی در منطقه پرورش و … انجام می پذیرد. بعنوان مثال در طول دوره تخمگذاری غازها باید در کنار سایر مواد مغذی روزانه مقادیر کافی پروتئین و کلسیم مصرف کنند چرا که این دو ماده مغذی در تشکیل ساختار و پوسته تخم نقش اساسی ایفا می کنند.
غازها نیز مانند سایر ماکیان باید در تمام دوران رشد از انواع ویتامین ها، املاح معدنی، پروتئین، چربی و کربوهیدرات در جیره غذایی خود بهره مند باشند تا هم به خوبی رشد نموده و دچار انواع بیماریها نشوند و هم کیفیت گوشت یا تخم تولیدی آنها بالا باشد. این مواد مغذی باید با درصد مشخصی در جیره غذایی آنان گنجانده شود. در پرورش صنعتی ماکیان، کارشناسان تغذیه طیور میزان و درصد صحیح و منابع غذایی مناسب جهت تأمین هریک از این مواد مغذی را فرمول بندی نموده و به پرورش دهنده ارائه می دهند.
سپس مواد غذایی با استفاده از آسیاب مرغداری خرد شده و با استفاده از میکسر مرغداری کاملاً یکدست و همگن می شود. برای اینکه تمام پرندگان بطور یکسان از انواع مواد غذایی بهره مند شده و غذاها برای آنان قابل هضم و جذب باشند انجام این مرحله بسیار مفید و ضروری است.
اگر شما نیز می خواهید تغذیه غازهایتان را از همان ابتدا بصورت اصولی و صحیح آغاز کنید می توانید با مراجعه به وبسایت فروشگاه چیکن هچ انواع آسیاب مرغداری و همچنین میکسر مرغداری با کیفیت تضمینی را خریداری نمایید. در واقع با استفاده از آسیاب ، انواع دانه ها و غلات و مواد معدنی و پروتئین ها و … را کاملا خورد خواهید کرد و با استفاده از میکسر مرغداری آنها را با هم ترکیب و کاملا یکدست خواهید کرد تا همه غاز ها به یک اندازه از انواع مواد غذایی بهره مند شوند.
اهمیت انواع مواد مغذی ضروری در تغذیه غازها
اهمیت پروتئین در تغذیه غازها : غازها از زمانی که داخل تخم هستند و همچنین از بدو تولد تا پایان دوره پرورشی جهت تأمین انرژی بدن، رشد و نمو صحیح، شکل گیری پرها و اعضای بدن، تولید گوشت و … به پروتئین احتیاج دارند. پروتئین مورد نیاز غازها را می توان با استفاده از پودر خون، پودر گوشت، سویا، کنجاله بادام، کنجاله سویا، کنجاله تخم آفتابگردان، کنجاله ذرت، کنجاله گندم، ذرت، مکمل های غذایی حاوی اسید آمینه و … تأمین نمود.
اهمیت ویتامین ها در تغذیه غازها:
ویتامین ها نیز از جمله مواد مغذی ضروری در پرورش غازها محسوب می گردند. کمبود ویتامین ها باعث اختلال در رشد و هضم و جذب غذاها و همچنین بروز انواع بیماریها در بدن غازها شده و سلامتی آنان را به مخاطره می اندازد. جهت تأمین این مواد مغذی باید از غذاهای سرشار از ویتامین و همچنین مولتی ویتامین در جیره غذایی غازها استفاده شود.
اهمیت املاح معدنی در تغذیه غازها:
املاح معدنی نیز جزو مواد مغذی ضروری برای غازها به شمار می روند. بعنوان مثال مصرف کلسیم برای رشد استخوان ها، ناخن ها و منقار پرنده، کیفیت تخم ها و … بسیار حائز اهمیت است. همچنین روی در تولید و رشد پرها، وزن گیری پرنده و … نقشی حیاتی دارد. کمبود مواد معدنی چون کلسیم، پتاسیم، روی، آهن، منیزیم و … باعث بروز انواع بیماری ها و ناهنجاری ها در بدن غازها خواهد گردید. به همین دلیل املاح معدنی نیز مانند پروتئین و ویتامین ها باید با مقدار و درصد مناسبی در جیره غذایی این پرندگان گنجانده شوند.
اهمیت کربوهیدرات و چربی در تغذیه غازها:
غازها نیز مانند سایر جانداران جهت تأمین انرژی مورد نیاز بدن برای حرکت، سوخت و ساز و … به چربی و کربوهیدرات احتیاج دارند. این مواد مغذی را می توان از طریق غذاهایی چون گندم، ذرت، جو، سورگوم، سویا، تخم آفتابگردان، تفاله میوه جات و سبزیجات و … برای غازها فراهم نمود.
آیا می توان غازها را فقط از طریق مراتع و چراگاه ها تغذیه نمود؟
غازها هم مانند اردک ها در طبیعت از انواع سبزیجات و علوفه جات، حشرات، کرم ها و … تغذیه می کنند. به همین دلیل تغذیه غازها از علوفه جات و گیاهان موجود در مراتع و چراگاه های طبیعی هزینه های مربوط به غذای آنان را تا حدی کاهش خواهد داد. اما در پرورش صنعتی غازها باید در کنار این مواد غذایی طبیعی از غذای تکمیلی، مولتی ویتامین ها و … نیز برخوردار باشند. چرا که هدف پرورش دهنده این است که جوجه های غاز در حداقل زمان ممکن به اندازه کافی وزن گرفته و قابل عرضه به بازار باشند.
همچنین در پرورش غازهای مولد و تخمگذار نیز هدف ما این است که قابلیت تولید مثل و تخمگذاری غازها و همچنین کیفیت و تعداد تخم های تولیدی را تا حد ممکن ارتقاء دهیم. در واقع مبنای پرورش صنعتی این است که پرورش دهنده در کوتاه ترین زمان ممکن به سود حاصل از فروش گوشت یا تخم پرندگان دست یابد و درعین حال گوشت یا تخم تولیدی از کیفیت بالایی برخوردار باشد. به همین دلیل تغذیه غازها فقط با غذای طبیعی کافی نخواهد بود.
در ادامه این مقاله از چیکن هچ جیره غذایی غازها را برحسب دوره های مختلف سنی و اهداف پرورشی به تفکیک توضیح خواهیم داد.
بهترین جیره غذایی برای جوجه غازها چیست؟
جوجه غازها بسیار پراشتها هستند و در صورتیکه از جیره غذایی مقوی و کاملی برخوردار باشند سریعاً رشد می کنند و سالم و پرانرژی خواهند بود. نکته مهم دیگر در تغذیه جوجه غازها استفاده از دانخوری ها و آبخوری های استاندارد در سایز و اندازه مناسب می باشد. به نحوی که همه جوجه ها به آب و غذای کافی دسترسی داشته باشند. ارتفاع دانخوری و آبخوری نیز باید مناسب باشد تا جوجه ها بتوانند براحتی آب و غذا بخورند.
در حالت کلی بهترین غذا برای جوجه غازها شامل علف های خشک و دانه هایی مانند گندم،ذرت، جو و … می باشد. تغذیه جوجه غازها می تواند بسته به شرایط پرورشی و میزان سرمایه پرورش دهنده متفاوت باشد که ما در اینجا به نمونه ای از آن اشاره می کنیم.
جوجه غازها را در دوره های سنی مختلف می توانید به شرح ذیل تغذیه نمایید:
جیره غذایی استارتر برای جوجه غازها (از یک روزگی تا هفده روزگی) :
از روز اول تا چهارم می توانید جوجه ها را با نان خرد شده در شیر یا آب تغذیه نمایید. از روز چهارم تا هفدهم در کنار نان خیس خورده با آب یا شیر سبزیجات و علوفه جات را به تدریج به جیره غذایی آنان اضافه کنید.
جیره غذایی رشد برای جوجه غازها (از هجده روزگی تا یک ماهگی) :
جوجه غازها را با سبزیجات و علوفه جات (کلم، کاهو، ریحان، یونجه و … بصورت ریز شده) و بذرها تغذیه کنید.
غذای جوجه غاز پس از یک ماهگی:
در این مرحله در کنار سبزیجات و علوفه می توانید دانه ها، بذرها و مواد غذایی نشاسته دار را به جوجه ها بدهید. بعنوان مثال می توانید جوجه ها را با ترکیبی از سویا، ذرت، گندم و جوی پودر شده و خیس خورده، ترکیب گندم، نان و ذرت پودر شده و خیس خورده و یا برنج پخته، سیب زمینی پخته و … تغذیه نمایید.
البته این پرندگان را می توانید با کنسانتره مخصوص جوجه غازها یا جیره غذایی استارتر و رشد که در فروشگاه های عرضه دان طیور بصورت آماده به فروش می رسند نیز تغذیه کنید که باید در اینصورت هزینه بیشتری را صرف نمایید.
نکات مهم در تغذیه جوجه غازها:
در کنار غذاهایی که باید به تناسب رده سنی به جوجه غازها بدهید لازم است مولتی ویتامین یا مکمل های معدنی را نیز با درصد مشخص به جیره غذایی آنان اضافه نمایید تا با کمبود مواد مغذی ضروری مواجه نشوند. جهت تعیین مقدار و درصد مناسب این مکمل های غذایی می توانید از یک متخصص تغذیه طیور مشورت بخواهید.
آب در تغذیه غازها نقش حیاتی ایفا می کند. غازها در طول روز به مقادیر فراوانی آب احتیاج دارند و کمبود آب سریع تر از کمبود غذا این پرندگان بویژه جوجه غازها را از پای در می آورد. پس آبخوری ها را همواره با آب سالم و تمیز پرکنید.
یک جیره غذایی خوب برای غازهای گوشتی باید دارای چه ویژگیهایی باشد؟
غازها هم برای تولید گوشت و هم تولید تخم پرورش داده می شوند. اما پرورش غاز گوشتی به دلیل سوددهی بالاتر و سریع تر در کشورمان متداول تر است. هدف از پرورش غاز گوشتی این است که پرندگان در حداقل زمان ممکن به وزن مطلوب برای کشتار برسند و پرورش دهنده بتواند از طریق فروش گوشت آن سود خود را برداشت کند.
در جیره غذایی غازهای گوشتی چربی و کربوهیدرات نقش بسیار مهمی را ایفا می کنند. زیرا این مواد مغذی امکان وزن گیری سریع غازها را فراهم می سازند. به همین دلیل در پرورش غازهای گوشتی در مقایسه با غازهای تخمگذار از چربی و کربوهیدرات بیشتری می شود. همچنین پروتئین یک ماده مغذی ضروری برای تولید گوشت باکیفیت در بدن این پرندگان می باشد. یک جیره غذایی کامل و سالم برای غازهای گوشتی در کنار چربی، کربوهیدرات و پروتئین باید شامل انواع ویتامین ها و املاح معدنی نیز باشد. هر یک از این مواد مغذی باید با درصد و نسبت مشخص و مناسبی در جیره غذایی غازهای گوشتی گنجانده شوند که در این زمینه می توانید از یک متخصص تغذیه ماکیان مشورت بگیرید.
همانطور که قبلاً نیز اشاره نمودیم در صورتیکه غازها به مراتع و چراگاه های طبیعی دسترسی داشته باشند بخشی از غذای خود را از آنجا تأمین خواهند نمود. اما برای اینکه غازهای گوشتی بخوبی رشد نموده و در مدت کوتاهی سنگین وزن و پرواری شوند باید علاوه بر علوفه جات و سبزیجات طبیعی روزانه از سه وعده غذای تکمیلی نیز برخوردار باشند. بعلاوه این پرندگان باید در طول روز مقدار زیادی آب بخورند.
از آنجائیکه در مناطق مختلف تنوع و میزان دسترسی به مواد غذایی متفاوت می باشد به همین دلیل پرورش دهندگان بسته به فراوانی منابع غذایی و میزان سرمایه خود اقدام به تغذیه غازهای گوشتی می نمایند. در حالت کلی غذای غازهای گوشتی می تواند از طریق علوفه و سبزیجات (هویج، کاهو، کلم، شبدر، یونجه و …)، دانه جات و غلات (ذرت، گندم، جو، برنج، کنجاله زیتون، سبوس گندم، سورگوم، سویا، تخم آفتابگردان و …)، روغن طیور و همچنین کنسانتره مخصوص غازهای گوشتی تأمین گردد. بعنوان مثال می توانید این پرندگان را با ترکیبی از هویج، جو دوسر، گندم و کنسانتره مواد سفیده ای تغذیه نمایید.
یک جیره غذایی خوب برای غازهای تخمگذار باید دارای چه ویژگیهایی باشد؟
چارچوب و اصول کلی که برای تغذیه غازهای گوشتی ذکر نمودیم در مورد غازهای تخمگذار نیز صدق می کند. فقط میزان و درصد مواد مغذی موجود در جیره غذایی غازهای گوشتی و تخمگذار متفاوت می باشد. غازهای تخمگذار نیز باید در کنار تغذیه از علوفه جات موجود در مراتع از سه وعده غذای تکمیلی و آب کافی برخوردار باشند تا مواد مغذی ضروری برای بدنشان تأمین گردیده و همچنین بتوانند تخم های با کیفیت تولید کنند.
در جیره غذایی غازهای مولد کلسیم و پروتئین از اهمیت بیشتری برخوردارند. در این دوره مصرف پروتئین بویژه برای غازهای نر جهت افزایش قابلیت جفتگیری و تولید تخم های نطفه دار باکیفیت بسیار ضروری می باشد. کلسیم نیز در تشکیل پوسته تخم ها و کیفیت آنان نقش اساسی ایفا می کند و کمبود آن بویژه در دوره تخمگذاری می تواند منجر به تولید تخم هایی با پوسته بسیار ضعیف، قطع تخمگذاری، پوکی استخوان و بسیاری عوارض دیگر شود.
همچنین گله مولد باید در کنار کلسیم و پروتئین از انواع مواد معدنی، ویتامین ها، چربی و کربوهیدرات نیز برخوردار باشد. چربی و کربوهیدرات موجود در جیره غازهای تخمگذار بر خلاف غازهای گوشتی نباید زیاد باشد زیرا در اینصورت غازها چاق می شوند و غازهای چاق قابلیت بالایی در تولید تخم های نطفه دار و باکیفیت ندارند. غازها باید در دوره جفتگیری و تخمگذاری مقادیر فراوانی غذای سالم و مقوی بخورند تا انرژی لازم برای جفتگیری تأمین گردد.
نوع مواد غذایی مورد استفاده برای تغذیه غازهای تخمگذار بسته به فراوانی و در دسترس بودن منابع غذایی در منطقه پرورشی و میزان سرمایه پرورش دهنده متفاوت است. اما یکی از بهترین جیره های غذایی برای غازهای مولد ترکیبی از کنسانتره گوشت، ذرت، سویا و سبوس گندم می باشد که باید قبل از آغاز فصل جفتگیری به این پرندگان بدهید. بهترین زمان برای آغاز این جیره غذایی نیز یکماه قبل از آغاز دوره جفتگیری و تخمگذاری می باشد. همچنین کلسیم مورد نیاز غازها را می توانید با استفاده از صدف یا سنگ آهک خرد شده تأمین کنید. البته صدف به دلیل آزادسازی تدریجی کلسیم در بدن غازها مناسب تر است. در حالت کلی غازهای تخمگذار چه در دوران تخمگذاری و چه قبل و بعد از آن باید از کلسیم به میزان کافی برخوردار باشند. باز هم تأکید می کنیم که ظروف آبخوری غازها در تمام دوران رشد باید همواره پر از آب تمیز و کافی باشد.
نکته: غازهای نر به اندازه ماده ها به مصرف کلسیم احتیاج ندارند و به همین دلیل میزان کلسیم موجود در جیره غذایی آنان باید در حد تعادل باشد. در غیر اینصورت غازهای نر در اثر مصرف افراطی کلسیم دچار عارضه هیپرکلسمی (کلسیم بیش از حد در خون) گردیده و سلامت آنان به مخاطره خواهد افتاد.
در صورتیکه قصد دارید از تخم های نطفه دار غاز جوجه کشی بعمل آورید و از فروش جوجه های یکروزه غاز یا نیمچه های گوشتی به درآمد برسید توصیه می کنیم مقاله آموزش جوجه کشی از غاز به روش طبیعی و مصنوعی را مطالعه نمایید. برای این کار به تعدادی تخم نطفه دار غاز و یک دستگاه جوجه کشی خانگی مناسب نیاز خواهید داشت.
نکات مهم در تغذیه غازها
⚡ مواد غذایی مورد استفاده باید سالم، عاری از قارچ و کپک بوده و در محیطی خشک و خنک نگهداری شوند.
⚡ انبار نگهداری مواد غذایی باید به گونه ای باشد که انواع آفات و حشرات، جوندگان، پرندگان و سایر حیوانات نتوانند به آن وارد شوند.
⚡ برای اینکه سنگدان غازها بخوبی غذاها را هضم کند باید مقداری سنگریزه نیز درکنار جیره غذایی روزانه به آنان بدهید. سنگ ها باید سخت باشند و همراه با غذای روزانه در اختیار غازها قرار داده شوند.
⚡ بهتر است مواد غذایی خشک را (با رعایت نسبت و درصد صحیح) با یکدیگر مخلوط و سپس با استفاده از آسیاب های مخصوص مرغداری پودر نموده و بر حسب سن، وزن و نیاز غازها به آنان بدهید.
⚡ آبخوری ها و دانخوری ها در صورتیکه بطور مرتب تمیز نشوند به منبع تجمع انواع میکروب ها و باکتری ها تبدیل شده و پرندگان را بیمار خواهند ساخت. پس لازم است ظروف آب و غذای غازها را بطور منظم تمیز و ضدعفونی کنید.
⚡ تعداد و اندازه آبخوری ها و دانخوری ها باید متناسب با تعداد و جثه غازها بوده و به تعداد مساوی داخل سالن و چراگاه قرار داده شود تا تمام غازها بطور یکسان از منابع غذایی بهره مند شوند.
چکیده:
تغذیه نقشی اساسی در سلامت و رشد و نمو غازها، راندمان تولید گوشت یا تخم و تمامی عملکردها و مکانیزم های بدن آنان ایفا می کند. اگر قصد ورود به عرصه پرورش غاز را دارید و می خواهید در کوتاه ترین فاصله زمانی ممکن علاوه بر بازگشت سرمایه تان به سود بالایی دست یابید باید نیازهای غذایی این پرندگان را برحسب سن، جنسیت، گوشتی یا تخمگذار بودن پرنده و … بطور کامل بشناسید. همچنین باید نحوه تغذیه اصولی و صحیح آنان را بطور کامل یاد بگیرید.
امیدواریم آموزش ها و مطالب ارائه شده در این مقاله از چیکن هچ مفید و راهگشای شما عزیزان واقع شده باشد. در صورت تمایل سؤالات، پیشنهادات و نظرات خود را از طریق ارسال دیدگاه در پایین مطلب با ما در میان بگذارید. کارشناسان ما در کوتاه زمان ممکن پاسخگوی شما خواهند بود.
