بعضی مواقع مصرف بیش از اندازه یا اشتباه مکمل های دارویی یا استفاده از از مواد معدنی بیش از نیاز بدن پرنده، باعث مسمومیت می شود. مسمومیت اگر خفیف باشد پرنده را بی حال می کند و دیگر تحرک نخواهد داشت و ممکن است به مرور زمان بهبود یابد. اگر مسمومیت شدید باشد ممکن است پرنده بمیرد. در این مقاله دلایل مسمومیت طیور و راه های درمان آن را توضیح می دهیم. پس لطفا با ما همراه باشید.
دلایل مسمومیت طیور
مسمومیت طیور از جمله مرغ و خروس، اردک، غاز، مرغابی، بلدرچین، کبک، بوقلمون و … دلایل متعددی دارد که برخی به مصرف مواد غذایی و برخی دیگر به عوامل محیطی باز می گردد. اطلاع در مورد دلایل مسمومیت طیور اهمیت زیادی دارد زیرا درمان با تشخیص دلیل مسمومیت ارتباط مستقیم دارد.
مسمومیت از طریق غذای فاسد
یکی از دلایل شایع مسمومیت بین طیور، تغذیه ناسالم است و معمولا غذای آن ها در مرحله نگهداری در انبار فاسد می شود. اگر شرایط نگهداری غذای طیور در انبار منطبق با اصول بهداشتی نباشد یا برای مدت بسیار طولانی در محیط انبار قرار بگیرد، سمی به عنوان آفلاتوکسین در دانه ها تولید می شود. اگر پرنده از این طریق مسموم شده باشد علائم بی حال بودن و بی اشتهایی در او مشاهده می شود. در بین پرندگان، اردک و بوقلمون بیشترین حساسیت را نسبت به این سم دارند.
مصرف جونده کش
در بسیاری از سالن های پرورش طیور برای جلوگیری از نفوذ موش به سالن، از جونده کش در نواحی مختلف استفاده می شود. ممکن است پرنده جونده کش را بخورد که در این صورت مرگ پرنده حتمی است. جونده کش با یک بار مصرف باعث مرگ پرنده می شود. شدت خطر این نوع مسمومیت به این موضوع باز می گردد که شما اصلا فرصت بررسی دلیل مسمومیت را پیدا نمی کنید و با مرگ ناگهانی پرنده مواجه می شوید.
استفاده از حشره کش
بعضی مواقع به دلیل تجمع حشره های زیاد در سالن نگهداری از طیور، از حشره کش استفاده می شود. در چنین وضعیتی طیور باید به مدت 2 روز از سالن دور نگه داشته شوند در غیر این صورت احتمال مسمومیت آن ها وجود دارد. مسمومیت با سموم حشره کش سبب تحریک عصبی پرنده شده و فلج و مشکلات حرکتی را در پی دارد.
مسمومیت به دلیل شرایط نامناسب محیطی
رعایت اصول بهداشتی در محل نگهداری طیور تا حد زیادی از مسمومیت آن جلوگیری می کند. یکی از شرایط نامناسب محیطی، انتشار سم آمونیاک است که از فضولات طیور منتشر می شود. آمونیاک بیشتر در فصل زمستان سبب مسمومیت می شود چون در این فصل به دلیل کم شدن تهویه سالن نگهداری طیور، حجم زیادی از آن درون سالن باقی می ماند. بی اشتهایی و ایجاد حالت سوختگی در چشم پرنده از علائم مسمومیت با آمونیاک است.
سم بوتولیسم
اگر پرنده از آب ناسالم تغذیه کند با ماده ای به نام بوتولیسم مسموم می شود. به همین دلیل کارشناسان توصیه می کنند طیوری مانند اردک را در استخرهای تمیز قرار دهید. برکه هایی که در آنها لاشه پرندگان مرده قرار گرفته باشد یا آب آن کثیف باشد مستعد ترین مکان برای تولید سم بوتولیسم هستند. فلج شدن بدن پرنده در اثر چنین مسمومیتی رخ می دهد.
مسمومیت طیور با گاز فرمالدئید
گاز فرمالدئید به جهت ضد عفونی نمودن سالن های مرغداری و دامداری استفاده می شود. باید جهت استفاده از این ضد عفونی کننده، سالن را تخلیه کرده و تمام درب و پنجره های آن را ببندید. سپس با آتش زدن فرمالدهید و انتشار دود آن، سالن ضد عفونی خواهد شد.
دقت داشته باشید که پس از ضدعفونی نمودن با این گاز، باید تمام درب و پنجره های سالن را باز نموده و اجازه دهید تا حداقل 48 ساعت به این گونه بماند. پس از آن می توانید طیور را به سالن منتقل کنید. چنانچه پرنده را زودتر از تخلیه کامل گاز فرمالدهید از سالن، به درون آن بیاورید، دچار مسمومیت حاد و گاه مرگ می شود.
دریافت مواد معدنی بیش از مقدار مجاز
وارد کردن هرگونه ماده مغذی در غذای طیور باید زیر نظر دامپزشک باشد در غیر این صورت پرنده دچار مسمومیت می شود. یکی از این مواد، کلسیم است که اگر بیش از 2 درصد به خوراک طیور اضافه شود مسمومیت ایجاد می کند. آثار این نوع مسمومیت در زمان تخم گذاری مشاهده می شود. بدین شکل که پرنده قادر به تخم گذاری نیست و در اصطلاح نمی توان از پرنده جوجه کشی کرد.
ناخالصی در خوراک طیور
اگر برای زیاد شدن خوراک طیور یا ارزان تر شدن آن از افزودنی هایی در سویا یا دانه های ذرت استفاده کنید؛ اشتهای پرنده کاهش می یابد و بدون مشاهده علائم مسمومیت فقط در زمان تخم گذاری با مشکل مواجه می شود.
عفونت های قارچی
عفونت قارچی در اثر مصرف مقادیر زیاد مس در خوراک طیور به عنوان مکمل غذایی ایجاد می شود. اسهال شدید پرنده و مدفوع سبز رنگ علامت مسمومیت با مس است.
مسمومیت با وسایل منزل
اگر در منزل از پرنده ای نگهداری میکنید مراقب باشید، میله قفس و و وسایلی مثل گواش، رنگ ها و لوازم آرایشی نخورد. زیرا این موارد باعث مسمومیت در پرنده می شوند. همچنین برخی مواد غذایی مانند قهوه نیز اگر زیاد مصرف شوند مسمومیت ایجاد می کنند.
مسمومیت با نمک
مقادیر زیاد نمک در غذا یا آب طیور نیز می تواند باعث مسمومیت شود. البته آثار مسمومیت از طریق نمک خیلی چشمگیر نیست اما اگر مصرف زیاد نمک ادامه یابد باعث مرگ طیور می شود.
مسمومیت از طریق مواد غذایی مضر
برخی مواد غذایی مانند سیر، پیاز، حبوبات خام و قارچ برای پرندگان مضر هستند زیرا در بدن آن ها با واکنش های شیمیایی سم تولید می کنند. به خصوص در مورد خروس و مرغ باید بدانید که آن ها بسیار حساس هستند و نباید هر غذایی را به آن ها بدهید.
راهکارهای درمان مسمومیت طیور
برخی از موسمومیت های طیور درمان خانگی نداشته و شما سریعا باید پس از اطلاع، به دامپزشک مراجعه کنید. در صورتی که مسمومیت پرنده شما در اثر مصرف مواد غذایی فاسد بوده و درصد مسمومیت بسیار کم باشد، برای درمان آن می توانید از راهکار زیر استفاده کنید:
مصرف سرکه سیب
یکی از بهترین روش های درمانی مصرف سرکه سیب است. سرکه سیب خاصیت میکروب زدایی قوی دارد و هرگونه میکروب داخل معده و روده طیور را از بین می برد. سرکه سیب و سرکه انگور جزء بهترین سرکه ها هستند. برای مصرف سرکه باید سه قطره سرکه سیب طبیعی را داخل آبخوری بریزید و به پرنده بدهید. این درمان را تا 3 روز ادامه بدهید. در صورت عدم بهبود سریعا به دامپزشک مراجعه کنید.
جمع بندی
در این پست از چیکن هچ گفته شد که عوامل متعددی منجر به مسمومیت در طیور می شود. برای درمان و رفع مسمومیت باید در گام اول ماده مسموم کننده شناسایی شود تا دامپزشک بتواند راهکار درمانی را ارائه کند. هر دارویی که برای رفع مسمومیت تجویز می شود باید حتما در همان مقدار تعیین شده از سوی دامپزشک مصرف شود در غیر این صورت باعث مسمومیت مضاعف می شود. برای درمان برخی از انواع مسمومیت طیور نیازی به مصرف دارو نیست و درمان های خانگی کافی هستند که البته این مورد نیز باید از سوی دامپزشک تشخیص داده شود.
کبوترها رو گندم زیاد دادم یکی مرد بقیه هم بی حال هستن چکارش کنم
سلام ایرج جان
مصرف بیش از حد کندم می تونه برای پرنده مشکلات شدید گوارشی ایجاد کنه
در حد تعادل از ذرت، سیاه دانه، کتان، گندم، ارزن براشون استفاده کن
سه قطره سرکه ی سیب طبیعی رو بریز تو 100 سی سی اب و بهشون بده
به علاوه از داروخونه دامپزشکی پودر پروبیوتیک تهیه کن و قاطی دونشون کن بهشون بده
سلام خسته نباشید جوجه های من از سم کک خوردن چکار کنم که خوبه شن
سریعا برسون دامپزشک سم زدایی صورت بگیره
سلام
جوجه اردک من همش خودشو میخاروند به دامپزشکی بردیم که ببینیم شپش داره با نه به اسپری داد دو روز زدم الان بیحال شده موهای گردنش سوخته رو پاش نمیکنه بیسته
ماست و سیر بهش دادیم الان چیکار کنم؟
طریقه مصرفش باید طبق گفته دامپزشک باشه وگرنه مسمومیت ایجاد میشه
سلام
پرنده طرقه دارم که با حشره کش مسموم شد
لطفا راه درمانش رو بگید ممنون
باید برسونید دامپزشک سم زدایی انجام بشه تو خونه نمیتونید کاری کنید
سلام ببخشید جوجه مرغ من احساس میکنم سم مورچه خورده چگونه از مردنش جلو گیری کنم
4 قطره سرکه سیب طبیعی بریز تو حلقش
با توجه به اینکه سم خورده باید سم زدایی انجام بشه و این کار رو فقط دامپزشک میتونه انجام بده
سلام مرغ و خروس هام پریروز جگر مرغ خوردن الان بیحال هستن و فعالیتشون کم شده و مدفوعشون هم سبز و ابکی هست و همش نشسته هستند و اشتهاشون هم کم شده باید چیکار کنم لطفاً راهنماییم کنید
دوست عزیز مگه پلنگن که بهشون جگر مرغ میدی؟
خب نتونستن هضمش کنن
بهتره ببریشون دامپزشکی
سلام خروس های کوچولو من کش خوردن
ایا میتونن هضم کننن؟؟
نه به هیچ عنوان نمیتونن هضم کنن و مشکل گوارشی حاد ایجاد میکنه چه بسا باعث مرگشون هم بشه
دو قطره روغن زیتون بچکون تو دهنشون
اگه دفع نکردن باید برسونی دامپزشک تا با پنس در بیارن
سلام من جوجه هامو بردم حیاط خلوت گردش یه چند جایی داروی حلزون بود نخوردنشون ولی من میترسم الان هم سرحالن یه لحظه پریدن جایی که داررو ریخته بود ولی نمیدونم خوردن یا نخوردن
اگه علائمی از مسمومیتا داشته باشن
مثل بی حالی، کم اشتهایی، تغییر رنگ فضله، بالا آوردن و …
باید ببری دامپزشکی تا بر اساس شدت مسمومیتشون بهشون دارو تجویز بشه
سلام و خسته نباشید. جوجهی مرغ من نمک زیادی خورده همراه با دونش الان چینه دونش ورم کرده و سرش هر چند دقیقه یه بار یهو میپره. چکارش میتونم بکنم؟
سلام دوست عزیز
3 تا 5 قطره سرکه ی سیب طبیعی رو بریز تو 100 سی سی اب و بهش بده
با سلام
توضیحاتتون خیلی خوب و کامل و کاربردی بود
سپاس
ممنون از حسن توجهتون
سلام من مرغام مسموم شده اگر راهنمایی مکنید ممنون میشم
سلام دوست عزیز
سه یا 4 قطره سرکه ی سیب طبیعی رو قاطی 100 سی سی آب کن و بریز تو آبخوریشون تا بخورن
اگه تا 3 روز علائمی که دارن رفع نشد باید به دامپزشک مراجعه کنی
با سلام
بنده چند تا مرغ و خروس خانگی دارم،چند روزه ک مدفوعشون آبکی و سیاهه،دلیلش چیه و راه درمانش رو لطفا بهم بگید
ممنونم
سلام دوست عزیز
اگه غذاهای قرمز مثل توت و تمشک و انار و اینجور چیزا زیاد نخورده باشه
فضله ی مشکی نشون دهنده ی خونریزی توی معده یا روده، مشکل کلیوی و یا مسمومیت با سرب هست
متاسفانه برای این درمان خونگی وجود نداره و حتما باید ببریش دامپزشکی
سلام خواستم یک تشکر ویژه داشته باشم از این راهنمایی که فرمودیدو خیلی لذت بردم و دلیل تلف شدن طیور خودم در باغ را فهمیدم که از گاز آمونیاک بوده است ویک سوال اینکه دیگر طیور مثل کبک و قرقاول وامثالهم هم مثل مرغوخروس است یا کمی مقاوم تر هستند
سلام دوست عزیز
ممنون از حسن توجهتون
اکثرا میزان مقاومتشون تو یه رده هست
با سلام خواهشمندم بفرمایید در محیط روستایی چه نوع فعالیت سودآوری در زمینه پرورش طیور مناسب است ؟
منظورم چه نوع طیوری ویا اینکه گوشتی بهتر است یا تخمگذار؟ متشکرم از پاسخ کاملتان که خواهید داد .
سلام دوست عزیز
این بستگی داره به منطقه ای که قراره این کار رو شروع کنید
یجا گوشتی خواهانش زیاده و یه جا تخمگذار
سلام.خیلی خوب و رسا بود.موفق باشید.
سلام دوست عزیز
خوشحالیم که تونسیم نظرتون رو جلب کنیم