اگر جزو کسانی هستید که تخم های نطفه دار را قبل از جوجه کشی انبار و نگهداری می کنید، حتما باید در شرایط دما و رطوبتی استانداردی نگهداری کنید و روزانه چندین بار چرخش دهید تا نطفه داخل تخم، تا روز شروع جوجه کشی زنده بماند. از آنجایی که اغلب پرورش دهنده های تازه کار و مخصوصا خانگی، امکانات لازم برای نگهداری تخم به شکل استاندارد را ندارند، سعی داریم یک سری نکات و تکنیک هایی را در این مقاله آموزش دهیم که به زنده ماندن نطفه داخل تخم و در نتیجه افزایش راندمان جوجه کشی کمک خواهد کرد.
تخم ها را در داخل شانه پلاستیکی نگهداری کنید
قرار دادن تخم ها بر روی هم و یا داخل ظرف و کارتون به صورت فله ای، کار صحیحی نیست چون جنین داخل تخم پس از چند ساعت تلف خواهد شد. بهترین کار استفاده از یک شانه کاغذی یا پلاستیکی است. تخم ها را به گونه ای قرار دهید که قسمت تیز تخم رو به پایین و قسمت پهن تخم (شامل کیسه هوایی) رو به بالا باشد. در این صورت وزن زرده هیچ گونه فشاری به کیسه هوایی وارد نکرده و احتمال پارگی کیسه هوایی نیز وجود ندارد.
تخم های نطفه دار را هر سه ساعت یکبار چرخش دهید
یکی از مهم ترین شرط های زنده نگه داشتن جنین، چرخش مداوم تخم حتی در شب هنگام است. این کار مانع از چسبیدن نطفه به پوسته تخم شده و هچ موفق جوجه را سبب خواهد شد. حتی در مقالات علمی نیز اثبات شده که در صورت عدم چرخش تخم چه در زمان نگهداری و چه در زمان جوجه کشی، تلفات بالای جنین ها در داخل تخم را به دنبال خواهد داشت.
در صورتی که قصد چرخش دستی تخم ها را دارید، می توانید از یک آجر کمک بگیرید. به این صورت که برای سه ساعت اول، آجر را در سمت راست شانه و در سه ساعت دوم در سمت چپ شانه قرار دهید، طوری که شانه بر روی آجر قرار گرفته و زاویه 45 درجه پیدا کند.
این کار را مرتبا تکرار کنید تا چرخشی مشابه با چرخش دستگاه جوجه کشی داشته باشد. اما اگر می خواهید کارتان را راحت کنید، می توانید از یک ترنر اتوماتیک برای این کار استفاده کنید تا نیازی به چرخش دستی و شب بیداری نباشد.
مانع از کاهش رطوبت تخم نطفه دار شوید
حفظ رطوبت تخم نطفه دار، یکی دیگر از شروط مهم زنده نگه داشتن جنین است. در صورت کاهش شدید آب داخل تخم، شاهد خشک شدن زرده و سفیده و در نتیجه مرگ حتمی نطفه خواهید بود.
برخی افراد، تخم های نطفه دار را در داخل کاه و کلش، پوشال، برنج و یا حتی نمک نگهداری می کنند و به باور خود، مانع از آسیب رسیدن به تخم ها می شوند. اما دقت داشته باشید که این مواد به شدت رطوبت تخم را جذب کرده و سبب کاهش آب داخل آن می شود که نتیجه آن مرگ نطفه و جوجه کشی ناموفق است.
رطوبت محل نگهداری تخم را در حدود 50 الی 60 درصد حفظ کنید و از آنجایی که هدف این مقاله آموزش نگهداری تخم نطفه دار به صورت سنتی است، بنا را بر این میگذاریم که به هیچ تجهیزاتی جهت تولید رطوبت دسترسی ندارید.
برای حفظ رطوبت تخم، می توانید شانه حاوی تخم را در داخل یک پلاستیک قرار دهید و ضمن ایجاد چند سوراخ جهت ورود هوای تازه، تا حد امکان از تبخیر آب داخل تخم جلوگیری کنید. یا اینکه در صورت امکان، یک دستگاه رطوبت ساز التراسونیک خریداری کنید.
راه حل دیگر جهت جلوگیری از هدررفت رطوبت داخل تخم، قرار دادن تخم های نطفه دار همراه با شانه در یک جعبه پلاستیکی بسته (دارای چند سوراخ جهت تبادل هوا) و قرار دادن یک ظرف آب در داخل همان جعبه است که هیچ تماسی با تخم ها نداشته باشد و به افزایش رطوبت آن نیز کمک کند.
دمای محل نگهداری تخم نطفه دار بین 15 الی 18 درجه سانتی گراد باشد
یکی از اشتباهات مهلک افراد تازه کار، قرار دادن تخم های نطفه دار در داخل یخچال است. یخچال دمای بسیار پایینی داشته و جنین را در عرض چند ساعت از بین می برد. لذا بهترین دما برای حفظ سلامت جنین و جلوگیری از رشد آن تا زمان شروع جوجه کشی، دمای 15 الی 18 درجه سانتی گراد است.
اگر به مکان خنکی مانند زیرزمین یا انباری دسترسی دارید که دمای آن همواره بین 15 الی 18 درجه سانتی گراد در نوسان است، می توانید تخم های نطفه دار را به آن مکان انتقال دهید. در غیر این صورت ناچارا باید از تجهیزات گرمایشی یا سرمایشی جهت کنترل دما و حفظ سلامت جنین استفاده کنید که در مقاله نحوه نگهداری و انبار صحیح تخم نطفه دار به صورت کامل به این موضوعات پرداخته شده است.
نتیجه کلی مقاله
در این نوشته به سه شرط مهم جهت حفظ سلامت نطفه تخم اشاره شد که شامل چرخش، حفظ رطوبت و حفظ دما می شود. حتی در روش نگهداری تخم نطفه دار به شکل سنتی و با کمترین امکانات نیز باید این سه شرط را رعایت کنید در غیر این صورت شاهد کاهش شدید بازدهی جوجه کشی خواهید بود.
