آموزش جوجه کشی شترمرغ با دستگاه
یکی از بزرگترین پرندگانی که به دلیل تخم های درشت و مغذی، گوشت کم چرب ، پوست و پرهای ارزشمند و … در صنعت پرورش طیور جایگاه ویژه ای را دارد ، شترمرغ است.
از جمله مهم ترین مراحل در پرورش شترمرغ ، جوجه کشی آن است که به دو روش طبیعی و مصنوعی انجام می شود. در روش طبیعی شترمرغ ها خود وظیفه جوجه کشی را بر عهده دارند، در حالی که در روش مصنوعی، از دستگاه های جوجه کشی مخصوص برای ایجاد شرایط مناسب رشد و هچ تخم ها استفاده می شود.
در این مقاله از وبلاگ چیکن هچ، به بررسی اصول و نحوه جوجه کشی طبیعی و مصنوعی شترمرغ می پردازیم و نکات کاربردی در این زمینه را بیان می کنیم.
آموزش جوجه کشی شترمرغ
جوجه کشی شترمرغ فرآیندی حساس است و نیاز به دقت و تامین شرایط مناسب دارد. همانگونه که ذکر شد ، جوجه کشی شترمرغ به دو روش طبیعی ( توسط مولد ها ) و مصنوعی ( توسط دستگاه جوجه کشی مخصوص شترمرغ ) صورت می گیرد. در ادامه به بررسی هر کدام از این روش ها و شرایط ویژه ی آنها به طور مفصل پرداخته می شود.
جوجه کشی مصنوعی شترمرغ
جوجه کشی مصنوعی شترمرغ ، فرایندی است که توسط دستگاه جوجه کشی مخصوص این پرنده انجام می شود. به منظور کسب درصد موفقیت بالا در هچ شدن تخم ها، لازم است تا توجه ویژه ای را به برخی از نکات داشته باشید. در ادامه مراحل جوجه کشی از تخم نطفه دار شترمرغ توسط دستگاه جوجه کشی به طور کامل توضیح داده می شوند :
| روز جوجه کشی | عملیات و مراقبت ها | میزان دما ( C ° ) | میزان رطوبت ( % ) | چرخش |
| 0 تا 3 | انتقال تخم ها به دستگاه جوجه کشی و تنظیم دما و رطوبت اولیه | 36.3 | 25 | دارد |
| 4 تا 7 | ادامه چرخش تخم ها و تنظیم دقیق دما و رطوبت | 36.2 | 25 | دارد |
| 8 تا 14 | بررسی وضعیت تخم ها (نطفه‌سنجی) و تنظیم دما و رطوبت | 36.1 | 26 | دارد |
| 15 تا 21 | کاهش دما و تنظیم دقیق شرایط محیطی | 36 | 27 | دارد |
| 22 تا 28 | نطفه‌سنجی مجدد و بررسی رشد جنین، کاهش دما | 35.8 | 28 | دارد |
| 29 تا 35 | بررسی وضعیت سلامت جوجه‌ها، آماده‌سازی برای پایان جوجه‌کشی | 35.6 | 29 | دارد |
| 36 تا 42 | روزهای پایانی جوجه‌کشی، کاهش دما به 35.5 و افزایش رطوبت برای تسهیل هچ | 35.5 | 30 | ندارد |
تهیه دستگاه جوجه کشی مخصوص شترمرغ
جوجه کشی مصنوعی شترمرغ صرفا با دستگاه جوجه کشی شتر مرغ امکان پذیر است و سایر دستگاه های جوجه کشی قادر به هچ تخم های نطفه دار این پرنده نمی باشند. بنابراین در مرحله اول باید دستگاه جوجه کشی مخصوص شترمرغ را فراهم کنید.
از جمله بهترین مارک دستگاه جوجه کشی شترمرغ ، می توان به دستگاه جوجه کشی شترمرغی اسکندری اشاره کرد که با بهره گیری از قطعات درجه یک ، سیستم تامین دما و رطوبت پیشرفته ، سیستم چرخشی اتوماتیک، سنسور های حساس و سیستم تهویه کاملا ایده آل برای تخم های شترمرغ ساخته شده است. این محصول درصد هچ بالایی را برای تخم های نطفه دار شترمرغ فراهم می کند و از دوام و طول عمر بالایی برخوردار است.
تهیه تخم نطفه دار شترمرغ
تهیه تخم نطفه دار شترمرغ از دو طریق ممکن می باشد :
خرید از پرورش دهندگان معتبر
یکی از راه های تهیه ی تخم نطفه دار شترمرغ خرید مستقیم از پرورش دهنده ها می باشد. در این حالت لازم است تا به صورت حضوری به مزرعه ی پرورش شترمرغ رفته و با بررسی شرایط نگهداری ، نحوه ی پرورش ، تغذیه و رسیدگی به شترمرغ ها ، سالم ترین تخم های نطفه دار را برای جوجه کشی انتخاب کنید.
پرورش مولد ها
از دیگر راه های دستیابی به تخم های نطفه دار باکیفیت، پرورش شترمرغ های مولد می باشد. البته این کار به شرطی میسر است که فضای کافی برای پرورش مولد ها را داشته باشید. در این حالت می توانید با جمع آوری و انبار کردن تخم های نطفه دار شترمرغ تحت شرایط ویژه اقدام به جوجه کشی از آنها نمایید. طبیعتا این کار کمی زمان بر است اما میزان سود بالاتری را برای شما به دنبال خواهد داشت.
آماده سازی محیط جوجه کشی
تامین شرایط ویژه برای محیطی که دستگاه جوجه کشی در آن قرار می گیرد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بهترین دما برای محیط جوجه کشی حدود 23 الی 27 درجه سانتی گراد و بهترین رطوبت حدود 40 الی 50 درصد در نظر گرفته می شود.
همچنین محیط جوجه کشی باید دارای یک سیستم تهویه ی مناسب از جمله فن یا هواکش برای ایجاد جریان هوا باشد.
دقت داشته باشید که به منظور دستیابی به درصد هچ بالادر فصول گرم سال استفاده از یک سیستم خنک کننده از جمله کولر ( به شرطی که دکمه ی dry ان خاموش باشد) و در فصول سرد سال استفاده از یک سیستم گرمایشی به همراه رطوبت ساز ضروری خواهد بود.
آماده سازی دستگاه جوجه کشی
دستگاه جوجه کشی شترمرغی نیز قبل از استفاده باید به مدت 24 ساعت تست شود تا از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل کنید. به این منظور قبل از اینکه تخم های نطفه دار را در دستگاه قرار دهید شرایط لازم برای جوجه کشی از تخم نطفه دار شترمرغ را روی برد دستگاه تنظیم کنید تا کار کند.
در هنگام تست دستگاه جوجه کشی شترمرغ لازم ست تا هر دو ساعت یک بار عملکرد دستگاه را کنترل کنید. در صورتی که پارامتر های مربوط به دما و رطوبت ثابت بوده ، چرخش به درستی انجام شود، دستگاه جوجه کشی شما آماده ی استفاده می باشد.
دما و رطوبت دستگاه جوجه کشی شترمرغ
تخم نطفه دار هر پرنده ای، در هر دوره برای رشد نطفه و هچ جوجه ها، نیازمند دما و رطوبت خاصی می باشد. در جدول زیر نیز دما و رطوبت دستگاه جوجه کشی شترمرغ برای تخم های نطفه دار این پرنده آورده شده است :
| دوره | میزان دما | میزان رطوبت | چرخش |
| ستر ( روز 1 تا 38) | C ° 36.3 | 25% | دارد |
| هچر ( روز 39 تا 42 ) | C ° 35.5 | 30% | ندارد |
چیدن تخم ها در دستگاه جوجه کشی و شروع دوران ستر
پس از اینکه دستگاه را تست کردید و از عملکرد صحیح آن مطمئن شدید ، نوبت به چیدن تخم های نطفه دار در دستگاه می رسد. برای این کار در ابتدا دستگاه را خاموش کرده و درب آن را باز بگذارید تا با محیط جوجه کشی هم دما شود.
تخم های نطفه دار شترمرغ را نیز به مدت یکی دو ساعت در محیط قرار دهید. پس از گذشت این مدت ، تخم ها را یکی یکی برداشته و آنها را به آرامی در داخل شانه های مخصوص بچینید. نحوه ی قرار گیری تخم نیز بدین صورت است که سمت نوک تیز آن باید به سمت پایین باشد.
نظارت بر جوجه کشی در دوران ستر و کنترل چرخش تخم ها
تخم های شترمرغ باید حداقل 3 بار در روز (هر 8 ساعت) بچرخند. این چرخش منظم به جلوگیری از چسبیدن جنین به غشا و پوسته تخم کمک میکند و باعث توزیع یکنواخت حرارت و رطوبت می‌شود.
همچنین تخم ها باید زاویه 45 درجه نسبت به موقعیت اولیه چرخش داشته باشند. این چرخش به حفظ موقعیت جنین در داخل تخم کمک می کند.
نطفه سنجی تخم های شترمرغ در جوجه کشی
شما می توانید به منظور اطمینان از رشد صحیح جنین در داخل تخم ، تشخیص تخم های سالم و نا سالم و جداسازی تخم های بدون نطفه ، اقدام به نطفه سنجی از تخم های شترمرغ کنید.
بهترین زمانی که می توانید عمل نطفه سنجی را برای تخم های شترمرغ انجام دهید روز 7 از جوجه کشی می باشدو به بیان بهتر عمل نطفه سنجی تخم ها هر 7 روز یک بار باید انجام شود.
برای این کار از یک چراغ قوه با شدت نور مناسب استفاده کنید. دمای محیط را با دمای کابین جوجه کشی یکسان کرده و محیط را کاملا تاریک کنید.
درب دستگاه را باز کرده ، تخم ها را یکی یکی بیرون بیاورید و نور را به صورت مستقیم بر آنها بتابانید. در صورتی که شاهد وجود رگ های خونی تارعنکبوتی در داخل تخم بودید، یعنی تخم نطفه دارد. شفاف وبودن داخل تخم نشان دهنده ی بی نطفه بودن آن می باشد که باید از دستگاه جوجه کشی خارج شود.
دوره ی هچر و پایان جوجه کشی از شترمرغ
زمان هچ نسبت به دوره ستر از حساسیت بیشتری برخوردار است و باید بیشتر به آن توجه شود. در این زمان که 3 روز آخر جوجه کشی است، با کم شدن میزان اکسیژن در داخل تخم، جوجه ها برای خروج و شکستن از تخم و دریافت اکسیژن تلاش میکنند و پوسته ی تخم را نوک می زنند.
مهم ترین نکته ای که در زمان هچ باید به آن دقت داشته باشید، تنظیم میزان دما و رطوبت بر اساس مقادیر ذکر شده ( دما، 35.5 و رطوبت ، 30%) همچنین توقف چرخش تخم ها می باشد.
نیاز جوجه شترمرغ ها در زمان هچ به اکسیژن بسیار افزایش پیدا میکند. بنابراین تهویه دستگاه باید بتواند این نیاز آنها را برطرف سازد، در غیر اینصورت جوجه ها خفه خواهند شد. برای اکسیژن گیری بهتر دستگاه لازم است که اتاق جوجه کشی نیز تهویه مناسبی داشته باشد.
آماده سازی بستر جوجه شترمرغ ها
انتقال جوجه های شترمرغ به بستر یک مرحله حساس در فرآیند پرورش آنهاست. بستر جوجه ها باید از مواد نرم و جذب کننده رطوبت مانند پوشال چوبی، کاه یا خاک نرم باشد. این بستر باید به‌گونه ای باشد که جوجه ها راحت در آن حرکت کنند.
محیط بستر باید دمای مناسبی برای جوجه‌ها داشته باشد. دمای مناسب در روزهای ابتدایی پس از هچ حدود ۳۰-۳۵ درجه سانتی‌گراد است که به تدریج باید کاهش یابد. جوجه‌ها در ابتدا نیاز به گرمای بیشتری دارند، اما به مرور زمان دما را باید به تدریج کاهش داد تا به دمای محیط برسند.
رطوبت نسبی محیط نیز باید در حدود ۵۰-۶۰ درصد باشد. این رطوبت باید در سطحی باشد که جوجه‌ها احساس راحتی کنند و از خشکی و عفونت‌های تنفسی جلوگیری شود.
تغذیه جوجه شترمرغ ها
جوجه های شترمرغ به مدت 24 الی 48 ساعت لازم است تا در دستگاه جوجه کشی بمانند تا کیسه ی زرده به طور کامل جذب بدن آنها شده و پرهایشان خشک شود.
در طول این مدت جوجه ها نیازی به غذا نخواهند داشت. زیرا با جذب محتویات کیسه زرده ، انرژی لازم برای ادامه ی حیات را کسب می کنند.
در 3 روزگی جوجه های شترمرغ باید غذای مخصوص دریافت کنند. غذای جوجه ها باید غنی از پروتئین و ویتامین ها باشد و به‌طور مداوم در دسترس آنها قرار گیرد. همچنین جوجه ها باید به طور مداوم آب تازه در اختیار داشته باشند. از آنجا که جوجه ها به سرعت آب می نوشند، باید مطمئن شوید که همیشه آب تمیز و تازه در دسترس شان است.
جوجه کشی طبیعی شترمرغ
در جوجه کشی طبیعی، شترمرغ ماده بعد از جفت گیری، شروع به تخمگذاری و جوجه کشی از آنها می کند. یک شترمرغ ماده بالغ در فصل جفت گیری به طور متوسط 15 الی 20 عدد تخم میگذارد. همچنین این پرنده قادر است به طور متوسط از 15 عدد تخم نطفه دار به صورت همزمان و یکجا در طول مدت 42 روز جوجه کشی کند.
در جوجه کشی طبیعی، علاوه بر شترمرغ ماده، گونه نر نیز در روند جوجه کشی نقش مهمی ایفا میکند. شترمرغ نر معمولا شب هنگام وظیفه خوابیدن بر روی تخم های نطفه دار را عهده دار می شود. در طبیعت پرنده نر و ماده به نوبت بر روی تخم ها می خوابند و هر یک در غیاب دیگری مسئولیت جوجه کشی و یا تهیه غذا را بر عهده می گیرد.
در جوجه کشی طبیعی، شترمرغ ها به صورت غریزی تخم را در طول روز می چرخانند تا جنین به غشای داخل تخم نچسبد. در طول چرخش، شترمرغ مولد سعی میکند که برخی از تخم ها را به مرکز لانه هدایت کند.
شترمرغ ماده به صورت غریزی میتواند وضعیت نطفه های درون تخم را تشخیص دهد. چرا که او تخم های ضعیف تر را که شانس کمتری برای جوجه شدن دارند، در لایه های بیرونی قرار میدهد. او با این کار تخم های نطفه دار قوی و سالم را در وسط لانه نگه می دارد تا به خوبی بتواند به آنها گرما منتقل کند.
سود جوجه کشی شترمرغ چقدر است ؟
سودآوری جوجه کشی شترمرغ میتواند مناسب باشد، اما نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه قابل توجه، مدیریت دقیق و نظارت مستمر دارد. با توجه به تقاضای بالای بازار برای محصولات شترمرغ (گوشت، تخم، پوست و پر) و نرخ بالای موفقیت در جوجه کشی، این صنعت میتواند سودآور باشد، به‌خصوص اگر بتوانید بازارهای مناسب برای فروش محصولات خود پیدا کنید.
سخن آخر
در این مقاله از وبلاگ چیکن هچ در رابطه با نحوه ی جوجه کشی طبیعی و مصنوعی شترمرغ بحث کردیم. جوجه کشی شترمرغ یکی از فرآیند های حساس و پیچیده در صنعت پرورش این پرنده است که موفقیت آن به عوامل متعددی از جمله شرایط محیطی، مدیریت دقیق و تجهیزات مناسب بستگی دارد. با توجه به نیاز به دما و رطوبت دقیق، کنترل مستمر وضعیت تخم ها و مراقبت های ویژه در مراحل مختلف جوجه‌کشی، این فرآیند نیازمند تجربه و دقت بالایی است که در صورت رعایت آنها امکان دستیابی به درصد هچ بالا نیز ممکن است.
