انواع پا و چینش انگشتان در پرندگان

پرندگان گروه بسیار متنوعی از حیوانات هستند. انها از بدو خلقتشان, در طول دوره ی حیات خود برای سازش با زیستگاه های مختلف اعم از خشکی ها و آب ها, دچار تکامل شده اند و در طی این تکامل شکل های مختلف بال ها, منقارها, پاها, انگشتان و پنجه ها در آنها شکل گرفته است.

در این نوشته از چیکن هچ قصد داریم تا انواع پا و چینش انگشتان در پرندگان را مورد بررسی قرار دهیم. اما پیش از پرداختن به این موضوع ببینیم که پاها چه نقشی در زندگی پرندگان ایفا می کنند؟

دستگاه جوجه کشی ۹۶ تایی ایزی باتور دو

» امکان جوجه کشی از تخم نطفه دار طیور بومی و زینتی

» امکان جوجه کشی مداوم و بدون ایجاد وقفه

» دارای قابلیت اتصال به سیستم برق اضطراری

مشاوره خرید دستگاه

خرید دستگاه جوجه کشی ۹۶ تایی ایزی باتور دو

نقش پاها در پرندگان

اگرچه داشتن بال و توانایی پرواز در آناتومی پرندگان اغلب توجه ما را به خودش جلب می کند، اما باید گفت که پاهای پرندگان نیز نقش اساسی در سبک زندگی آنها دارند.

پرندگان از پاهای خود برای فرود آمدن از آسمان, ایستادن,راه رفتن, دویدن, شنا کردن, گرفتن طعمه و ساختن لانه استفاده می کنند. پاهای پرندگان عمدتا از استخوان ها و تاندون ها تشکیل شده اند و تعداد اعصاب و عروق خونی محدودی دارند. همین ویژگی باعث شده است که انجام این اعمال برای آنها آسان تر باشد.

پرندگان چند انگشت در پاهای خود دارند؟

اکثر پرندگان 4 انگشت پا دارند. در بیشتر گونه های پرندگان انگشت شصت پا(هالوکس) به سمت عقب و سه انگشت دیگر به سمت جلو قرار گرفته اند.

انگشتان پای پرندگان چگونه شماره گذاری می شوند؟

چند نوع پا از نظر نحوه ی قرار گیری انگشتان در پرندگان وجود دارد؟

اگر به پاهای پرندگان نگاه کنید تفاوت های زیادی در آنها می بینید که این تفاوت ها به نحوه ی قرارگیری انگشتان آنها وابسته است. جدول زیر انگشتان پا در پرندگان و انواع حالت های قرارگیری آنها را برای شما ارائه می دهد.

اکنون به بررسی نحوه ی قرارگیری انگشتان در پای پرندگان در انواع حالت ها و نحوه ی شماره گذاری آنها می پردازیم.

حالت دی داکتیل (Didactyl)

قرارگیری انگشتان در حالت دی داکتیل فقط در پرندگانی دیده می شود  که دارای دو انگشت در پا هستند و بقیه ی انگشتان در طی تکامل آنها تحلیل رفته اند. این نوع از قرارگیری انگشتان پا بسیار نادر است و فقط در شترمرغ ها دیده می شود که در آنها فقط انگشتان 3 و 4 به سمت جلو قرار گرفته اند.

حالت تری داکتیل (Tridactyl)

قرارگیری انگشتان در حالت تری داکتیل فقط در پرندگان دارای 3 انگشت مانند ایمو و طوطی کیا دیده می شود. در این حالت انگشت شماره ی یک تحلیل رفته و فقط انگشتان شماره 2, 3 و 4 باقی مانده اند.

حالت آنیزوداکتیل (Anisodactyle)

متداول ترین نوع پای پرندگان آرایش انگشتان در حالت آنیزوداکتیل می باشد و نحوه ی قرارگیری انگشتان پا در آن بدین گونه است که انگشتان شماره  2 ,3 و 4 به سمت جلو و انگشت شماره 1 به سمت عقب است. انگشتان پرندگان آوازخوان مانند گنجشک ها چنین آرایشی را دارند.

حالت زایگوداکتیل (Zygodactyl)

در دومین نوع پای رایج در بین پرندگان, آرایش انگشتان به حالت  زایگوداکتیل می باشد و به حالتی گفته می شود که در آن انگشتان شماره 2 و 3 به سمت جلو و انگشتان شماره 1 و 4 به سمت عقب قرار گرفته باشند. این نوع آرایش پا در پرندگانی مانند طوطی ها, پرنده ی کوکو و جغدها دیده می شود.

حالت سمی-زایگوداکتیل(Semi-zygodactyl)

آرایش سمی-زایگوداکتیل به حالتی گفته می شود که گویا انگشت شماره ی 4 در حالت زایگوداکتیل قابلیت چرخش دارد.  در صورت چرخش این انگشت آرایش آنیزوداکتیل را ایجاد می کند.

حالت هتروداکتیل (Heterodactyl)

حالت قرارگیری انگشتان بصورت هتروداکتیل کمی شبیه به زایگوداکتیل می باشد. تفاوت حالت هتروداکتیل با حالت زایگوداکتیل این است که در حالت هتروداکتیل پاهای شماره 3 و 4 به سمت جلو و پاهای شماره 1 و 2 به سمت عقب قرار دارند. این نوع از قرارگیری انگشتان پا بسیار نادر است و فقط در لانه کن ها دیده می شود.

حالت سینداکتیل (Syndactyl)

نحوه ی قرارگیری انگشتان در پاهای سینداکتیل بدین صورت است که انگشت شماره ی 1 به سمت عقب و انگشتان شماره 2, 3 و 4 به سمت جلو هستند و همچنین دو انگشت 2 و 3 در قسمتی توسط بافت پرده مانندی به یکدیگر متصل می باشند.

حالت پامپروداکتیل (Pamprodactyl)

آرایش پای پامپروداکتیل زمانی ایجاد می شوند که در آن انگشتان شماره 1 و 4 قابلیت چرخش داشته باشند. در این حالت پس از چرخش انگشتان هر 4 تای آنها به سمت جلو قرار می گیرند. پرندگانی که چنین آرایشی در انگشتان پای خود دارند قادر هستند از پاهای خود به عنوان قلابی برای آویزان شدن استفاده کنند. موش مرغ ها و بادخورک ها به خاطر داشتن پاهای پامپروداکتیل معروف هستند.

حالت پالمیت (Palmate)

آرایش پالمیت رایج ترین نوع آرایش پا در پرندگان با پاهای پرده دار هستند و نحوه ی آرایش آنها بدین گونه است که انگشت شماره 1 به سمت عقب و انگشتان شماره 2 , 3 و 4 به سمت جلو قرار دارند و این 3 انگشت توسط بافت پرده مانندی به هم متصل می باشند. نقش پرده در چنین پاهایی مانند نقش پارو در قایقرانی است و به شنا کردن پرندگان کمک می کند. اردک ها, غازها, قو ها, مرغ های دریایی, درنا ها و سایر پرندگان آبی دارای چنین آرایشی درانگشتان پاهای خود می باشند.

حالت سمی-پالمیت (Semi-Palmate)

آرایش سمی-پالمیت از لحاظ نحوه ی قرارگیری انگشتان پا هیچ فرقی با حالت پالمیت ندارد و تنها تفاوت آنها در این مورد است که بافت پرده مانند کمتری در بین انگشتان 2, 3 و 4 وجود دارد.  این نوع از آرایش پا در پرندگانی مانند مرغ ماهی خوار و سلیم کوچک قابل مشاهده است.

حالت توتیپالمیت (Ttotipalmate)

توتیپالمیت نوعی از آرایش انگشتان پا در پرندگان می باشد که در آن هر چهار انگشت پا توسط بافت پرده مانند به همدیگر متصل هستند. این نوع از آرایش پا در پرندگانی مانند پلیکان ها و بوبی های پاآبی رایج است.

حالت لوبیت (Lobate)

لبه های انگشتان 2, 3 و 4 در حالت لوبیت بصورت حاشیه ای با بافت پوست مانندی پوشیده شده اند و در هنگام شنای پرنده, این بافت ها منقبض و منبسط شده و شنا کردن را آسان ترمی کنند. این حالت از آرایش انگشتان در پرندگانی مانند چنگر و کشیم دیده می شود.

پاهای پرندگان از لحاظ نحوه ی عملکردشان چند نوع هستند؟

پاهای پرندگان از لحاظ نحوه ی عملکردشان در پرنده گان به 6 دسته ی کلی تقسیم می شوند:

1) پاهای بالارونده (Climbing feet)

این نوع از پاها به پرندگان در بالا رفتن از درختان کمک می کنند. وجود پنجه های تیز و خمیده در انتهای انگشتان پا به پرندگان کمک می کند تا با چنگ زدن به تنه ی درختان و چسبیدن به آنها بالا بروند. چنین پاهایی در پرندگانی مثل طوطی ها و دارکوب ها دیده می شود.

2) پاهای رباینده(Grasping feet)

این حالت از پاها بیشتر در پرندگان گوشت خوار مانند عقاب ها و کرکس ها دیده می شود. این پرندگان از پاهای خود که دارای چنگال های بلند, تیز و خمیده است برای گرفتن و یا بردن طعمه استفاده می کنند.

3) پاهای دونده(Running feet)

در اکثر موارد کاهش تعداد انگشتان پا در پرندگان نشان دهنده ی این است که آن پرندگان پاهای دونده دارند. این نوع از پاها بلند, عضلانی و بسیار قدرتمند می باشند تا پرنده را هنگام دویدن یاری کنند. شترمرغ ها و ایمو ها نمونه ی بارزی از پرندگانی هستند که دارای پاهای دونده می باشند.

4) پاهای شاخه نشین(Perching feet)

پرندگان شاخه نشین مانند گنجشک ها و کلاغ دارای پاهای شاخه نشین هستند .پاهای شاخه نشین به پرندگان کمک می کنند تا شاخه ها را چنان محکم بگیرند که حتی موقع خواب هم نیفتند. در واقع نشستن پرنده روی پاهای خود روی شاخه های درختان باعث کشیدگی تاندون های پاها و قفل شدن پاهای پرنده روی شاخه می شود.

5) پاهای خراش دهنده(Scratching feet)

پرندگانی مانند مرغ ها , خروس ها و بلدرچین ها دارای پاهایی با پنجه های تیز و محکم برای خراشیدن زمین و یافتن حشرات و دانه ها هستند.

6) پاهای پرده دار یا شناگر(Webbed feet/swimming feet)

پرندگانی که در آب شنا می کنند اکثرا چنین پاهایی را دارا هستند. در این نوع پاها بافت پرده مانندی در میان انگشتان قرار گرفته است. این بافت به پرندگان برای شنای آسان تر در آب و همچنین راه رفتن در زمین های گل آلود کمک می کند.

نتیجه گیری

طی تکامل در طول زمان و سازش با اقلیم های مختلف, بسته به شرایط تغذیه , آب و هوا و … پا و انگشتان پای مختلفی با قابلیت ها و عملکرد های متفاوت در پرندگان شکل گرفته است. اما همه ی پرندگان دارای پاهای قدرتمندی می باشند که نقش بسیار مهمی در زندگی آنها ایفا می کنند. در این مقاله از چیکن هچ انواع پا در پرندگان, نحوه ی قرارگیری انگشتان پا و عملکرد آنها را برای شما شرح دادیم. امیدواریم که مطالعه ی این مقاله برایتان سودمند واقع شود.