نحوه تحریک نوری غاز برای تخمگذاری بیشتر
تحریک نوری غاز
هدف از تحریک نوری غاز، آماده سازی آنها برای تخمگذاری در فصل های مختلف می باشد. غازها تخمگذاری فصلی دارند و در تمام فصل ها تخمگذاری نمیکنند. اما با ایجاد شرایط مناسب و کنترل نور محیط زندگی آنها، میتوان غازها را برای تخمگذاری در هر فصلی آماده کرد. در این نوشته از وبلاگ چیکن هچ به بررسی نحوه تحریک نوری غازها پرداخته شده است در ادامه این پست بیشتر در مورد نور لازم برای تولید مثل غازها بحث خواهیم کرد.
چرا تخمگذاری غاز به نور وابسته است؟
نور یک فاکتور بسیار مهم در پرورش طیور می باشد. پرنده های مختلف با توجه به ساعات روشنایی روزانه متوجه تغییرات فصلی میشوند و هر گونه تغییر از جمله تولک یا تخمگذاری و جوجه کشی در آنها با توجه به این تغییرات نوری حاصل میشود. سیستم تولید مثل چه در غازهای نر و چه در ماده ها با افزایش ساعت روشنایی شروع به فعالیت میکند.
غازها بطور طبیعی پس از یک دوره تخمگذاری، یک دوره استراحت 4 ماهه دارند. امروزه افراد برای بهره وری حداکثری از طیور از نور مصنوعی استفاده میکنند. اما جهت استفاده از نور مصنوعی به یک محیط بسته نیاز است. پرورش غازها بیشتر در فضای باز و خارج از سالن انجام میشود چون این طیور مقاومت بالایی به دماهای سرد دارند و برخلاف پرورش مرغ نیاز نیست که سالن نگهداری آنها به انواع تجهیزات مرغداری مجهز باشد.
ویژگی سالن پرورش غاز برای تحریک نوری
برای اجرای برنامه تحریک نوری غاز به یک سالن سرپوشیده و سیستم روشنایی قابل کنترل نیاز می باشد. سالن مد نظر باید به نحوی اماده شود که به جز نور لامپ ، نور از هیچ درز و شکاف دیگری به داخل آن نتابد. چراکه در زمان خاموشی، کل سالن باید در تاریکی مطلق به سر ببرد. در واقع سالن پرورش غاز باید به خوبی درزبندی شود و تمامی چارچوب ها، محل هواکش ها و … قابل پوشش باشد.
به واسطه برنامه تحریک نوری میتوان تعداد تخمگذاری غاز و یا قوغازها را از طریق طولانی تر کردن دوره تخمگذاری افزایش داد. هرچند که برای انجام این عمل به سرمایه نیاز است و هزینه هایی هم دارد ولی در طولانی مدت سودآوری بالایی خواهد داشت. چراکه با تحریک نوری غاز میتوان در سال تعداد بیشتری تخم غاز تولید کرد که این نیز خود منجر به تولید جوجه های بیشتری شده که ارزش افزوده بیشتری برای پرورش دهنده دارد.
نور مناسب برای غازها
نور سفید برای تحریک غازها بسیار مناسب می باشد. اما منابع کمتری قادر به تولید نور سفید هستند. برای تأمین روشنایی سالن غاز میتوان از انواع لامپ های رشته ای، فلورسنت و لامپ های افتابی استفاده کرد. همچنین لامپ های led طیف نور لازم برای تخمگذاری غازها را دارند.
در دوره استراحت شدت نور 10 لوکس برای غازها مناسب بوده ولی در زمان تخمگذاری میتوان نور با شدت 50 لوکس برای آنها تنظیم کرد.
استفاده از تایمر و لوکس متر
زمانیکه نور مورد نیاز غازها را بصورت مصنوعی تأمین میکنید باید بدانید که شدت نور لامپ ها به مرور زمان کمتر میشود. یا اینکه به مرور زمان بر روی لامپ ها گرد و خاک می نشیند که باعث کاهش شدت نور و در نتیجه افت تخمگذاری غاز میشود.
برای جلوگیری از این مشکلات در داخل سالن باید از دستگاه نور سنج در ارتفاع سر غازها استفاده کرد. همچنین لامپ های سالن مرتبا باید گردگری وتمیز شوند. اگر لامپی دچار سوختگی شده با شدت کمتری دارد هرچه سریعتر باید با لامپ سالم تعویض شود.
برای زمان بندی دقیق روشنایی سالن نیز میتوان سیستم روشنایی را به تایمر مجهز کرد. به واسطه این تایمرهای دو زمانه با تنظیم ساعت ، لامپ ها بصورت خودکار خاموش و در ساعت مشخص روشن خواهند شد.
زمان شروع تحریک نوری غاز
برای اجرای برنامه تحریک نوری، غازها را باید در سالن پرورش داد. برنانه نوری هر روز اول صبح اجرا شده و غازها به مدت 9 ساعت در معرض نور لامپ ها قرار خواهند گرفت. بعد از اتمام 9 ساعت باید محیط نگهداری آنها تاریک شود یعنی غازها 15 ساعت را در تاریکی مطلق به سر خواهند برد.
در ساعت روشنایی نیز هیچ نقطه ای از سالن نباید تاریک و یا کم نور باشد. با توجه به اینکه برنامه نوری در طول روز اجرا میشود در صورت قطع برق حتما باید سریعا غازها را به محیط بیرون و آفتابی منتقل کنید تا فرایند تخمگذاری آنها دچار وقفه نشود.
چند ساعت نور برای تخمگذاری غاز نیاز است؟
غازها برای تخمگذاری و شروع فعالیت جنسی به بیش از 8 ساعت نور نیاز دارند. بهترین مدت زمان روشنایی برای تخمگذاری غاز همان 8 الی 9 ساعت می باشد. البته واکنش غازها به 10 ساعت روشنایی نیز مطلوب است. اما نوردهی بیش از 11 ساعت باعث افت تخمگذاری غاز خواهد شد. در حالیکه 11 ساعت نوردهی برای تخمگذاری مرغ و بلدرچین کم می باشد و این طیور حداقل با 13 ساعت نور تحریک میشوند.
نحوه اجرای برنامه تحریک نوری
برای اینکه غازهای ماده برای تخمگذاری آماده شوند ابتدا به مدت 8 هفته آنها را فقط 7 ساعت در روشنایی قرار دهید. از هفته هشتم به بعد، به تدریج هر هفته یک ساعت به مدت زمان روشنایی غازها اضافه کنید. اما مدت زمان روشنایی نباید از 10 ساعت بیشتر شود. میتوان از هفته هشتم به بعد مستقیما مدت زمان روشنایی را از 7 ساعت به 10 ساعت در روز رساند. 4 هفته بعد از اجرای 10 ساعت روشنایی، غازها شروع به تخمگذاری خواهند کرد. طول روشنایی هر روز نباید کمتر از روز قبلی باشد وگرنه تخمگذاری غاز قطع خواهد شد.
در اجرای برنامه نوری غازها میتوان از نور طبیعی نیز استفاده کرد. یعنی اگر غازها به محیط باز و آفتابی دسترسی داشته باشند میتوان چند ساعتی غازها را از سالن بیرون آورد. اگر در این روش تعداد ساعات نوردهی غازها به اتمام نرسیده باشد، قبل از غروب آفتاب باید سالن را روشن کرد و غازها را به سالن روشن منتقل نمود.
با توجه به اینکه ایران در نیم کره شمالی زمین واقع است، نخستین دوره تخمگذاری غازها بصورت طبیعی از اواخر بهمن شروع و نهایتا تا اوایل تیر خواهد بود. دومین دوره تخمگذاری نیز با شروع فصل پاییز رقم خواهد خورد.
دوره تخمگذاری غاز نهایتا 3 ماه می باشد. بعد از هر دوره یک الی دو ماه دوره استراحت باید در نظر گرفته شود. البته اگر غازهای پرورشی وارد دوره تولک شده باشند دوره استراحت ممکن است کمی بیشتر طول بکشد. در دوره استراحت روزانه فقط 7 ساعت روشنایی در اختیار غازها قرار میگیرد.
خلاصه
برای تحریک نوری غاز به یک سالن بسته نیاز است طوریکه بتوان نور آن سالن را کنترل کرد. همچنین انجام این عمل غازها به مدت 8 هفته فقط 7 ساعت نور با شدت 10 لوکس در طول روز دریافت خواهند کرد. بعد از گذشت 8 هفته ساعات روشنایی سالن به 10 ساعت رسیده و شدت نور نیز 50 لوکس خواهد بود. در این شرایط تخمگذاری غازها شروع شده و غازهای نر نیز برای جفت گیری فعال میشوند. قبل از شروع دوره تخمگذاری غازها برخی نکات مهم باید رعایت شوند که این اصول را در مقاله جداگانه تحت عنوان نکات مهم قبل از شروع دوره تخمگذاری غازها بیان نموده ایم. این مطلب را هم مشاهده کنید.
