روش های تولک بری مرغ | جلوگیری از تولک رفتن بی موقع مرغ ها

پر ریزی فصلی مرغ ها

در بیشتر مناطق فصل پاییز و زمستان بعنوان دوره تو لک رفتن  و پر ریزی مرغ ها محسوب میشود. مرغ ها در زمان لک رفتن دچار پر ریزی شدید شده و تخمگذاری آنها نیز قطع میشود. در واقع دوره تولک یک دوره لازم برای احیای مجدد اسکلت، پرها، تخمدان و اویدوکت مرغ ها می باشد. در این دوره مرغ ها مقاومت بدنی ضعیفی داشته و به مراقبت بیشتری نیاز پیدا میکنند.

در پرورش مرغ تخمگذار صنعتی گاها برای افزایش تولید تخم، مرغ را به اجبار وارد دوره لک میکنند. همچنین گاهی اوقات نیز طیور بی موقع وارد دوره لک میشوند. لازم به ذکر است که تولک رفتن فقط مختص مرغ نیست و تقریبا تمامی پرنده های زینتی و اهلی در سال تو لک می روند. در این مقاله از وبلاگ چیکن هچ قصد داریم بیشتر در مورد لک رفتن مرغ ها و یا جلوگیری از تولک رفتن طیور صحبت کنیم. همراه ما باشید.

تولک رفتن مرغ

تولک رفتن یک پدیده طبیعی در بین پرنده ها می باشد. این پدیده با تغییر در طول روز، نوع تغذیه و شرایط آب و هوایی در ارتباط است. لذا پرریزی و یا لک رفتن طیور میتواند در زمان های مختلفی روی دهد. تولک رفتن ناخواسته یک معضل برای پرورش دهندگان طیور می باشد که باعث قطع تخمگذاری پرنده میشود.

گاهی اوقات با یک برنامه نوردهی حتی در طول روزهای بلند نیز مرغ ها دچار پر ریزی میشوند. توجه داشته باشید که در زمان تولک رفتن، پرهای بدن مرغ ها به طور کامل دچار ریزش شده و مجددا پرهای تازه رشد میکنند.

آیا تولک بری اجباری مرغ های تخمگذار الزامی است؟

در پرورش مرغ بومی به طور میانگین فقط 8 ماه تولید وجود دارد. یعنی مرغ بومی پس از سن 5 الی 5.5 ماهگی که شروع به تخمگذاری میکند حداکثر تا 8 ماه بعد تخمگذاری قابل توجیهی دارد. بعد از آن مرغ تخمگذار بومی از چرخه تولید حذف میشود و گله جوان جایگزین آن می گردد.

مرغ های تخمگذار سفید صنعتی نیز بعد از 4.5 ماهگی وارد دوره تولید شده و حداکثر تا 12 ماه بعد تخمگذاری به صرفه ای دارند.

اما عمر اقتصادی مرغ های بومی و یا صنعتی به معنی این نیست که اجبارا بعد از آن باید مرغ وارد دوره تولک شود. بلکه بهترین زمان برای تولک بردن مرغ ها زمانی است که دیگر تولید تخم مرغ با توجه به شرایط بازار صرفه اقتصادی نداشته باشد.

هدف از تولک بردن اجباری مرغ چیست؟

هدف از تولک بری اجباری مرغ به منظور افزایش مجدد تولید تخم مرغ می باشد. مرغ ها بعد از رسیدن به سن بلوغ به مدت یکی دو ماه به اوج تخمگذاری و یا دوره پیک می رسند و چند ماه بعد به تدریج تخمگذاری آنها کاهش پیدا میکند. برخی مرغداران با ایجاد شرایط مناسب مرغ ها را وارد دوره تولک نموده و یک دوره دیگر نیز از آنها جهت تخمگذاری استفاده میکنند. تخم مرغ های حاصل از دوره دوم به لحاظ اندازه بزرگتر از دوره اول بوده و بازار پسند تر هستند.

گاهی اوقات نیز با توجه به شرایط بازار، قیمت مرغ های جوان افزایش پیدا میکند. در نتیجه مرغدار به این نتیجه می رسد که نگهداری از گله قدیمی و تولک بردن آنها برای دوره دوم تولید به صرفه تر است. لذا مرغدار به اجبار مرغ ها را تولک برده تا آنها برای دوره دوم تولید آماده شوند.

دوره لک رفتن مرغ ها ممکن است بین 1 الی 2 ماه طول بکشد.

روش های مختلف تولک بردن مرغ

سه روش اصلی برای تولک بردن مرغ ها ارائه شده است که عبارتند از :

• شیوه معمولی
• شیوه کالیفرنیایی
• شیوه کارولینای شمالی

روش تولک بری معمولی:

در این شیوه از زمان شروع تولک رفتن و تا دو هفته پس از تولید دوباره تخم مرغ، صدف را به طور جداگانه به مرغ ها می دهند. دو هفته پس از تولید میزان صدف جیره غذایی مرغ ها به حالت معمول و قبلی برمیگردد.

زمان دان خوردن مرغ ها در این روش فقط به یک وعده در روز تبدیل میشود.

جدول برنامه تولک بردن معمولی

روش تولک بری کالیفرنیایی

این روش ویژه مناطق گرمسیر است و در مناطق معتدل و یا سردسیر نباید از این طریق مرغ ها تو لک بروند. در روش تولک بری کالیفرنیایی مرغ ها با غله خرده شده و با آب تغذیه میشوند. با اجرای این برنامه بعد از روز پنجم بازدهی تولید به صفر می رسد.

جدول تولک بردن مرغ به روش کالیفرنیایی

روش تولک بردن کارولینای شمالی

این روش یکی از شیوه های بسیار رایج برای تولک بردن مرغ ها در صنعت مرغداری می باشد که بیشترین تأکید آن بر کاهش وزن مرغ ها می باشد.

در روش تولک بردن مرغ ها با برنامه کارولینای شمالی قبل از حذف کامل دان، به مدت یک هفته به صورت 24 ساعته برنامه نوردهی اجرا میکنند. پس از حدود 14 روز زمانیکه مرغ ها به اندازه کافی وزن از دست دادند، به مدت دو روز به ازای هر مرغ 45 گرم جیره در نظر گرفته میشود. پس از آن به مدت 28 روز جیره با پروتئین 15 درصد و کلسیم 2 درصد به مرغ ها داده میشود. پس از آن نیز تغذیه مرغ ها به روال قبلی دوره تولید برگردانده میشود.

برنامه نوردهی در این روش نیز بدین شکل می باشد که در طی 3 هفته اول، 12 ساعت نوردهی اعمال میشود. از روز 21 الی روز 34 ام، 13 ساعت نور و از روز 35 ام به بعد برنامه عادی نوردهی (14ساعت) اجرا میشود.

تولک بردن مرغ ها با استفاده ار افزایش روی

اضافه نمودن مقدار بالای روی به تغذیه مرغ ها یکی دیگر از روش های تولک بردن می باشد. در این روش به مدت 5 الی 7 روز تخمگذاری مرغ ها کاملا قطع میشود و تا 3 الی 4 هفته بعد از حذف روی اضافی، مجددا مرغ ها تخمگذاری را شروع میکنند. برای بالابردن روی جیره غذایی از اکسید روی و یا استات روی استفاده میشود. لازم به ذکر است که بالا بردن میزان روی در جیره غذایی در گله های مادری به مدت یک ماه باعث کاهش باروری هم میشود. لذا با توجه به اینکه در این روش درصد تخم های بی نطفه زیاد خواهد بود، در صورت جوجه کشی از این گله، راندمان کمتری به دست خواهید آورد.

سایر روش های تولک بردن مرغ

چندین روش دیگر نیز وجود دارد که با تغییر جیره غذایی میتوان باعث تولک رفتن مرغ ها شد. کاهش سدیم جیره به همراه 8 ساعت نوردهی، کاهش کلسیم جیره، استفاده از هورمون های تولید مثلی همچون تزریق 20 میلی گرم پروژسترون به جیره و استفاده از محصولات دارویی از جمله روش های دیگر برای تولک بردن مرغ می باشد. به طور کلی از بین تمامی این روش ها باید روشی انتخاب شود که کمترین اسیب را به پیکر مرغ وارد کند. در ادامه برخی از مهمترین عوامل که باعث تولک زودرس در طیور میشوند را توضیح میدهیم :

جلوگیری از تولک رفتن مرغ

گاهی اوقات به دلیل برخی اقدامات مدیریتی نادرست، مرغ های گله به صورت ناخواسته وارد دوره لک میشوند. این دوره همزمان میتواند با دوره پیک تولید و یا زمان گران شدن تخم مرغ مصادف باشد و شرایط را کاملا بر ضد مرغدار رقم بزند.

کمبود نور: قطع ناگهانی نور برای ساعت های طولانی و یا کمبود نور مصنوعی در فصل های پاییز و زمستان باعث قطع تخمگذاری مرغ شده و در نتیجه مرغ وارد دوره تولک میشود. البته افزایش بیش از حد نور نیز باعث تولک رفتن مرغ ها میشود. مخصوصا اگر مرغ های تخمگذار، شب هنگام در اثر نور زیاد دچار خواب زدگی شوند، در مدت کوتاهی وارد دوره لک خواهند شد.

کمبود آب: در بیشتر گله ها یکی از عواملی که باعث تولک زودرس طیور میشود، ناشی از کمبود اب است. لذا همیشه سعی کنید که آبخوری ها را به موقع کنترل نموده و میزان آب داخل آنها را بررسی کنید. گاهی اوقات لوله های انتقال آب در داخل سالن دچار نشتی و یا گرفتگی میشود. در فصل زمستان نیز عواملی همچون برودت هوا میتواند باعث یخ زدگی لوله های انتقال آب شود و در نتیجه طیور به آب دسترسی نداشته باشند.

استرس: تغییر محل نگهداری، سر و صداهای بلند و ناهنجار، ورود حیوانات شکارچی به داخل گله و … باعث ترس و استرس مرغ ها میشود. استرس یکی از عوامل مهم در قطع تخمگذاری مرغ بوده و در نتیجه مرغ به سرعت تحت شرایط استرس میتواند وارد دوره لک شود.

تغذیه ضعیف: همانطور که در روش های تولک بری به آن اشاره شد، بسیاری از روش ها از طریق تحمل گرسنگی باعث تولک رفتن مرغ ها میشوند. بنابراین تغذیه ضعیف و ناکافی و تغییر اساسی در جیره غذایی نیز از دلایل مهم تولک رفتن مرغ ها و دیگر طیور میباشد.

بی نظمی در شیوه نگهداری، نوسانات دمایی محیط نگهداری، کمبود فضا، تراکم بیش از حد طیور در یک محیط و همچنین بیماری رایج مرغ نیز میتوانند باعث تولک رفتن بی موقع مرغ ها شوند. همچنین انگل های خارجی همانند کنه و شپشک نیز میتوانند باعث پرریزی شدید مرغ ها و تولک رفتن آنها شوند.

جمع بندی

در این مقاله از وبلاگ چیکن هچ در مورد روش های تولک بری مرغ و همچنین نحوه جلوگیری از لک رفتن بی موقع مرغ های تخمگذار بحث کردیم. همانطور که گفته شد دوره لک یک دوره طبیعی و ضروری برای بسیاری از طیور می باشد. اما در پرورش صنعتی طیور زمان بندی دوره لک بسیار مهم بوده و مرغدار باید با تحلیل شرایط بازار تصمیم گیری کند. امروزه برای تولک بردن اجباری مرغ ها بیشتر روش های دارو درمانی مد نظر هستند.