چه عواملی بر تخمگذاری شترمرغ تأثیرگذار است؟
شرایط نگهداری و پرورش شترمرغ با دیگر طیور بسیار متفاوت است. همچنین عواملی که بر تخمگذاری شترمرغ ها تأثیرگذار هستند در مقایسه با طیور خانگی متفاوت می باشد. تخمگذاری طیور خانگی مثل مرغ، بلدرچین، بوقلمون و … به فاکتورهایی مثل نور، آب و هوا، تغذیه، محیط نگهداری ، سن و … بستگی دارد. اما در پرورش شترمرغ فاکتورهایی دیگری هم بر تخمگذاری این پرنده تأثیرگذار می باشند. در ادامه این مقاله از وبلاگ سایت چیکن هچ تمامی این عوامل را با هم بررسی میکنیم. اگر پرورش دهنده شترمرغ هستید یا اینکه به این صنعت علاقه مند می باشید، حتما این مقاله را مطالعه کنید.
شترمرغ در حال حاضر بزرگترین پرنده به حساب می آید و اندازه تخم آن نیز بسیار بزرگتر از سایر پرندگان می باشد. پرورش شترمرغ اهلی در کشور ما از جایگاه خوبی برخوردار بوده و پتانسیل درامدزایی و سوددهی بالایی را دارد.
برای اینکه در شغل پرورش شترمرغ موفق شوید، لازم است که شرایط نگهداری، زمان تخمگذاری، نحوه تغذیه و جوجه کشی از این پرنده را به خوبی بدانید. هر یک از موارد نام برده به طور کامل یک مبحث جداگانه هستند و شرح آنها در مقالات جداگانه ارائه شده است.
تأثیر جفت گیری و ضریب نر و ماده بر تخمگذاری
جفت گیری یکی از عوامل تأثیرگذار بر تخمگذاری شترمرغ می باشد. هرچند که شترمرغ ماده بدون جنس نر و بدون جفت گیری هم قادر به تخمگذاری است ولی به صورت غریزی فقط برای تولید مثل تخمگذاری میکند. بدین معنی که در صورت جفت گیری بین شترمرغ نر و ماده، تخمگذاری نیز صورت میگیرد.
گله مولد شترمرغ را میتوان به روش های مختلفی تشکیل داد :
به صورت تکی یعنی به ازای هر شترمرغ ماده یک شترمرغ نر همراه با آن در نظر میگیریم
به صورت اجتماعی ، بدین شکل که به ازای 2 ماده یک نر در نظر گرفته میشود. یا اینکه یک دسته 5 تایی شامل 2 نر و 3 ماده تشکیل میدهند. از بین روش های مختلف معمولا یک نر و دو ماده مناسب تر از بقیه می باشد و حتی به صرفه تر است.
هر یک از این روش ها مزیت ها و مشکلاتی دارد. بعنوان مثال در سیستم تکی یعنی یک نر به ماده، درصد نطفه دار شدن تخم ها زیاد بوده ولی نگهداری از این مولدها بدین روش سخت می باشد. همچنین در این روش ممکن است بین جفت ها ناسازگاری پیش آید. وقتیکه گله مولد شترمرغ تشکیل میدهید بهتر است که شترمرغ ها در انتخاب جفت خود آزاد باشند تا بین زوج ها ناسازگاری ایجاد نشود. در این صورت درصد تخم های نطفه دار و درصد تخمگذاری ماده افزایش پیدا میکند.
در زمان تشکیل گله مولد نباید شترمرغ های جوان را با مسن نگه دارید. زیرا شترمرغ های جوان قادر به جفت گیری نیستند. بهتر است که گله های مولد همسن باشند.
زمانیکه شترمرغ تازه به سن بلوغ رسیده است درصد نطفه دار بودن تخم ها پس از اولین جفت گیری پایین است. حتی تا چندین نوبت بعدی باز هم ممکن است درصد نطفه داری تخم ها همچنان پایین باشد. اما معمولا بعد از 10 مرتبه جفت گیری، درصد بالایی از تخم ها بارور میشوند.
سن
سن هم بر میزان تخمگذاری شترمرغ تأثیرگذار است و هم بر نطفه دار شدن تخم ها تأثیر مستقیم دارد. شترمرغ ها در بازه سنی 2 الی 3 سالگی به بلوغ کامل جنسی می رسند. معمولا سن 30 هفتگی شترمرغ ماده قادر به تخمگذاری است. اما شترمرغ های اهلی شده در ایران در زمان های خاصی از سال تخمگذاری میکند. در واقع فصل بهار زمان تخمگذاری شترمرغ اهلی شده می باشد. لذا اگر پرنده شما در فصل پاییز به سن تخمگذاری رسیده باشد تا فصل بهار باید صبر کنید.
تعداد تخمگذاری شترمرغ
تعداد تخمگذاری شترمرغ در هر سال به چند مورد از جمله سن، نژاد و آب و هوا بستگی دارد.
در اولین سال تخمگذاری، معمولا ماده بین 14 الی 21 عدد تخم میگذارد. در سن 4 الی 5 سالگی شترمرغ ها معمولا تخمگذاری بالایی دارند. تخمگذاری این پرنده به صورت یک روز در میان میباشد.
دوره تخمگذاری این پرنده از اواخر زمستان یا ابتدای بهار شروع شده و معمولا تا اواخر تابستان ادامه دارد. این موضوع بستگی به آب و هوای منطقه پرورش دارد. در طول سال شترمرغ بین 40 الی 60 عدد تخم میگذارد و در برخی موارد نیز بیشتر یا کمتر از این مقدار می باشد. به صورت طبیعی شترمرغ ماده وقتی 15 الی 20 عدد تخم میگذارد، کرچ شده و بر روی آنها می خوابد. اما در فارم های پرورش شترمرغ برای جوجه کشی از این پرنده از ماشین جوجه کشی شترمرغ استفاده میکنند تا تخمگذاری این پرنده ادامه داشته باشد. برای مشاهده انواع دستگاه جوجه کشی شترمرغ کلیک کنید:
برای جلوگیری از کرچ شدن شترمرغ لازم است که تخم ها را به موقع جمع آوری کنید. زیرا اگر بیش از 5 عدد تخم در لانه باشد، شترمرغ ماده برای جوجه کشی از آنها تحریک میشود.
تأثیر استرس و فشارهای عصبی بر تخمگذاری شترمرغ
در زمان تخمگذاری شترمرغ ها نسبت به محیط اطراف خود حساس می باشد. در این زمان باید حتما محیط پرورش به دور از سر و صدا و فشارهای عصبی باشد. زیرا باعث ایجاد استرس در پرنده شده و استرس هم بر تعداد تخمگذاری و هم بر نطفه دار بودن تخم ها اثر منفی به جا میگذارد.
کیفیت تغذیه
یکی دیگر از موارد تأثیرگذار بر تخمگذاری شترمرغ ، نحوه تغذیه این پرنده می باشد. برای اینکه راندمان تخمگذاری این پرنده ایده آل باشد، غذای دریافتی آنها باید به اندازه کافی مواد مغذی از جمله پروتئین ، کلسیم و ویتامین ها را داشته باشد.
همچنین نسبت کلسیم به فسفر جیره نیز باید رعایت شده باشد. برای همین حتما در فصل تخمگذاری یک جیره غذایی اصولی با پیشنهاد دامپزشک برای شترمرغ های مولد تهیه کنید. پیشنهاد میشود مقاله غذای شترمرغ را هم مطالعه کنید.
تأثیر ژنتیک
نژادهای مختلفی از شترمرغ وجود دارد و میزان تخمگذاری هر یک از نژادها بایکدیگر متفاوت است. ژنتیک تأثیر مستقیمی بر کیفیت تخمگذاری و همچنین درصد نطفه داری تخم ها دارد. اگر شترمرغ های مورد پرورش در اثر ترکیب چندین نژاد دارای اختلال ژنتیکی باشند، مطمئنا راندمان تخمگذاری آنها نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. در ایران پرورش دو نژاد گردن آبی و گردن سیاه رایج می باشد. انواع نژاد این پرنده را در بشناسید: معرفی نژادهای مختلف شترمرغ
جمع بندی
در این مطلب از سایت چیکن هچ، عوامل اصلی تأثیرگذار بر میزان تخمگذاری شترمرغ را توضیح دادیم. همانطور که ذکر شد مواردی از جمله شرایط محیط نگهداری، نوع تغذیه، سن، ژنتیک و آب و هوا بر تعداد تخمگذاری این پرنده تأثیرگذار می باشند.
