بیماری عفونت کیسه زرده در جوجه ها |درمان و پیشگیری
بیماری ورم بند ناف در جوجه ها
بیماری عفونت زرده یا ورم بند ناف یکی از شایع ترین علت مرگ جوجه ها در هفته اول زندگی است. لذا این بیماری بیشتر گریبان گیر جوجه های تازه متولد شده میباشد. در حقیقت زمانیکه جوجه ها از تخم بیرون می آیند، هنوز کیسه زرده به خوبی جذب بدن آنها نشده است. به همین دلیل توصیه میشود که حداقل به مدت 24 ساعت جوجه باید داخل ماشین جوجه کشی بماند و تغذیه نشود. در غیر اینصورت زرده به طور کامل جذب بدن جوجه نخواهند شد و جوجه در معرض عفونت و بیماری قرار میگیرد. در این مقاله از وبلاگ چیکن هچ علائم بیماری عفونت زرده و راه های درمان و پیشگیری این بیماری را شرح خواهیم داد.
عامل ایجاد بیماری بند ناف
این بیماری یک بیماری عفونی بوده و در اثر باکتری های مخرب مثل باسیلوس سرئوس، سودوموناس، پروتئوس، e.coli و … به وجود می آید. این باکتری های مخرب، آنزیم لازم برای تجزیه زرده را دارند و از این طریق زرده را مصرف نموده و تکثیر پیدا میکنند.
علت شناسی
علت اصلی عفونت بند ناف در جوجه ها، تماس کیسه زرده با سطوح آلوده می باشد. اگر جوجه ها قبل از بسته شدن کامل ناف در معرض محیطهای آلوده قرار گیرند، باکتری ها به راحتی از طریق روده کور و یا تماس مستقیم کیسه زرده را آلوده میکنند. بر اساس نوع باکتری تلفات این بیماری عفونی معمولا در طی 3 روز به حداکثر خود می رسد ولی بعضی اوقات تا سن 10 روزگی هم ادامه دارد.
به طور کلی این بیماری بین 5 الی 10 درصد تلفات به جای میگذارد ولی اگر شکل عفونت حاد باشد، میزان تلفات به 50 درصد هم میرسد. در حالت های حاد، تلفات این بیماری عفونی حتی قبل از خروج جوجه از داخل تخم و یا چند ساعت پس از تولد اتفاق می افتد.
اگر محیط جوجه کشی و یا داخل دستگاه جوجه کشی به هر یک از باکتری های گفته شده آلوده باشد، جوجه ها دچار عفونت بند ناف خواهند شد. بنابراین قبل از اقدام به جوجه کشی به خوبی تخم های نطفه دار و دستگاه جوجه کشی را ضدعفونی کنید. مقاله آموزش ضدعفونی کردن دستگاه جوجه کشی را مطالعه نمایید.
آلودگی و بیماری در گله مولد نیز باعث ایجاد بیماری عفونت زرده می باشد. بنابراین از تخم نطفه دار گله هایی که درگیر بیماری عفونی هستند، استفاده نکنید.
البته به جز آلودگی، بزرگ بودن زرده نیز از دیگر عوامل این بیماری می باشد. اگر حجم زرده به طور غیر طبیعی بزرگ و حاوی مقادیر زیادی آب باشد، جوجه بیشتر در معرض عفونت بند ناف قرار میگیرد.
توجه داشته باشید که در یک دوره جوجه کشی اگر جوجه ها دچار بیماری عفونت زرده شوند، داخل دستگاه نیز به باکتری آلوده میشود. در نتیجه این بیماری میتواند به بقیه جوجه ها نیز سرایت پیدا کند.
تأثیر دما و رطوبت جوجه کشی بر بیماری عفونت کیسه زرده
اگر رطوبت جوجه کشی کمتر از حد مجاز باشد، شرایط مساعدی برای عفونت کیسه زرده فراهم میشود. زیرا اگر جوجه تحت شرایط رطوبت کم متولد شود، غشاء جنینی خشک شده و به غشاء های پوسته می چسبد و به طور کامل به داخل بدن جوجه کشیده نمیشود. زمانیکه این غشاءها به طور کامل به بدن جذب نشوند و بیرون از بدن بمانند، بافت های اطراف آن تحریک شده و از بین میرود و در نتیجه نسبت به عفونت حساس تر میشود.
در برخی موارد مشاهده شده که جوجه در اثر این بیماری تلف نشده ولی به خاطر اثرات عفونت دچار کندی رشد شده است. در برخی موارد نیز ممکن است جوجه دچار عفونت خفیف شود ولی شرایط نامساعد محیط پرورش از جمله دمای پایین و یا تحمل گرسنگی باعث ضعف جوجه و تلف شدن او شود.
علائم بیماری
این بیماری علائم بسیار واضحی دارد و به سادگی از دیگر بیماری های طیور قابل تفریق است. از مهمترین نشانه های این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تورم و سفت شدن شکم
- بسته نشدن ناف و التهاب آن در مخرج پرنده
- حالت لجنی در مخرج جوجه به همراه فضولات لجنی و بسیار بد بو
- کم تحرکی، بی اشتهایی و لرز
همچنین جوجه ای که دچار عفونت کیسه زرده شده است در اطراف منبع گرمایی یا لامپ مادر مصنوعی جمع شده و سر جوجه نیز به سمت پایین آویزان خواهد بود.
درمان
متأسفانه بیماری عفونت زرده درمان قطعی ندارد. حتی اگر بر اساس نوع باکتری از آنتی بیوتیک متناسب با آن نیز استفاده شود، باز هم نتایج رضایت بخشی حاصل نخواهد شد. زیرا جوجه هایی که به شدت درگیر این بیماری شده باشند، تلف میشوند و بعید به نظر می رسد که جوجه ها تحت تأثیر آنتی بیوتیک ها در برابر این بیماری درمان شوند.
پیشگیری
برای کاهش تلفات و جلوگیری از بیماری عفونت بند ناف جوجه لازم است که موارد زیر را به درستی رعایت کنید:
تخم های نطفه دار و دستگاه جوجه کشی از قبل باید به روش صحیح ضدعفونی شده باشند. همچنین در زمان انتقال تخم نطفه دار به داخل دستگاه و یا اضافه کردن تخم به شانه جوجه کشی باید موارد بهداشتی را رعایت کنید تا باکتری به داخل دستگاه نفوذ نکند.
از قرار دادن تخم های نطفه دار که ترک مویی دارند، در داخل دستگاه جوجه کشی خودداری کنید.
دما و رطوبت جوجه کشی بایستی به طور دقیق کنترل شوند. لذا از یک دستگاه جوجه کشی با کیفیت استفاده نمایید. لیست قیمت انواع دستگاه جوجه کشی را در صفحه مربوطه مشاهده کنید.
در زمان استفاده از دستگاه جوجه کشی، شخص اپراتور باید به خوبی تمامی موارد بهداشتی را رعایت کند. همچنین لازم است که اپراتور جوجه کشی دست های خود را قبل از لمس دستگاه و یا لمس تخم های نطفه دار در زمان نطفه سنجی و … ضدعفونی نماید.
محیط جوجه کشی و محیطی که جوجه های یک روزه قرار است به آنجا منتقل شوند مخصوصا کارتن های حمل و نقل بایستی تمیز و بهداشتی باشند.
به مدت 24 ساعت از تغذیه جوجه تازه متولد شده پرهیز کنید. در غیر اینصورت کیسه زرده به طور کامل به داخل بدن آن کشیده نمیشود و بیشتر در معرض عفونت قرار میگیرد.
در روزهای اولیه به جوجه ها الکترولیت و مولتی ویتامین بدهید.
همچنین مصرف برخی از آنتی بیوتیک ها در سنین اولیه برای جلوگیری از این بیماری میتواند مفید باشد.
ذکر این نکته نیز بسیار مهم است: هر چه سریعتر باید جوجه هایی که دچار عفونت بند ناف شده اند از سایر جوجه های سالم جدا شوند. زیرا این نوع جوجه های لجنی بی حال بوده و احتمال له شدن آنها زیر پای سایر جوجه ها بسیار زیاد است و از این طریق آلودگی میتواند به جوجه های سالم نیز سرایت کند.
